Cái tô ngoài Bắc gọi là gì?

Cái tô ngoài Bắc: Ẩm thực phong phú trong chiếc “đọi” bình dị

Trong ẩm thực đa dạng của đất Việt, mỗi vùng miền đều sở hữu những nét đặc trưng riêng biệt. Và khi nhắc đến “cái tô” dùng để thưởng thức những món ăn ấy, người ta lại nhận ra một sự khác biệt về gọi tên đầy thú vị giữa hai miền Bắc – Nam.

Nếu như ở miền Nam, “tô” được dùng phổ biến để chỉ một loại vật dụng tròn, sâu lòng thì ở miền Bắc, “tô” lại mang một cái tên khác, ít được biết đến hơn: “bát”.

Bát – cái tên thân quen

Đối với người dân miền Bắc, “bát” là một đồ dùng hết sức quen thuộc, gắn liền với những bữa cơm gia đình ấm cúng. Bát được sử dụng để đựng đủ loại thức ăn, từ cơm, canh đến các món kho, xào, luộc. Tùy theo kích thước, bát được chia thành bát nhỏ (thường dùng để đựng nước chấm, muối vừng), bát vừa (dùng để đựng cơm, canh) và bát to (dùng để đựng thức ăn nhiều như phở, bún).

Điểm đặc biệt của “bát” miền Bắc là nó thường có thành cao và đáy sâu, tạo nên một không gian rộng rãi để thoải mái đựng thức ăn. Ngoài ra, phần miệng bát thường được vuốt cong nhẹ nhàng, giúp việc cầm nắm trở nên dễ dàng hơn.

Đọi – cái tên độc đáo

Ngoài “bát”, người dân miền Bắc Trung Bộ còn sử dụng một cái tên khác để gọi “cái tô”, đó là “đọi”. Đọi được làm bằng gốm hoặc sứ, có hình dáng tròn hoặc hình hộp, có nắp đậy hoặc không.

Điểm đặc biệt của đọi là nó có thể dùng để đựng cả thức ăn nóng và thức ăn nguội. Đối với thức ăn nóng, đọi giúp giữ nhiệt tốt, giúp món ăn luôn ấm áp. Còn đối với thức ăn nguội, đọi lại giúp bảo quản thực phẩm được lâu hơn, tránh bị hỏng.

Ẩm thực phong phú trong “đọi” bình dị

Dù được gọi là “bát” hay “đọi”, thì chúng đều giữ một vai trò không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực miền Bắc. Từ những món ăn dân dã như cơm trắng, canh rau đến những món cầu kỳ như phở bò, bún chả, tất cả đều được đựng trong chiếc bát bình dị này.

Trong những ngày Tết cổ truyền, bát trở thành vật dụng không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên. Người ta dùng bát để đựng bánh chưng, bánh tét, mứt Tết, bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên.

Kết

“Cái tô” ngoài Bắc, dù được gọi là “bát” hay “đọi”, đều mang một nét đẹp bình dị, gắn liền với ẩm thực và văn hóa của người dân nơi đây. Qua chiếc bát ấy, người ta cảm nhận được sự ấm áp của bữa cơm gia đình, sự trang nghiêm của lễ Tết và cả sự phong phú, đa dạng của nền ẩm thực miền Bắc.