Đĩa miền Nam gọi là gì?

Gọi là “đĩa” ở miền Nam, nghe sao mà lạ! Thực tế, nếu bạn đặt chân đến Sài Gòn, Cần Thơ hay bất cứ tỉnh thành nào thuộc miền Nam, và hỏi người dân nơi đây về “đĩa”, bạn sẽ nhận được cái nhìn ngơ ngác, hoặc một câu hỏi ngược lại: “Ý anh/chị là cái gì?”. Bởi vì ở Nam Bộ, ta không dùng từ “đĩa” để chỉ vật dụng đựng thức ăn như cách thông thường ở các vùng miền khác.

Vậy, người Nam Bộ gọi những vật dụng đựng thức ăn đó là gì? Câu trả lời đơn giản nhưng cũng đầy thú vị: tô và chén. Sự phân biệt nằm ở kích thước. Một bát canh nóng hổi, đầy ắp thịt cá, sẽ được đựng trong một cái tô – rộng miệng, sâu lòng. Còn những món ăn nhỏ hơn, như một chén mắm nêm, một chén rau sống chấm kèm, hay một phần chè nhỏ xinh, thì được đặt gọn gàng trong một cái chén – nhỏ nhắn hơn, nông hơn tô.

Sự khác biệt này không chỉ đơn thuần là về kích thước vật dụng. Nó phản ánh cả một nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của miền Nam. Sự đa dạng, phong phú của món ăn Nam Bộ dường như được thể hiện trọn vẹn qua cách gọi tên những vật dụng đựng thức ăn này. Tô và chén, hai từ đơn giản, lại góp phần tô điểm thêm bức tranh sinh động về văn hóa ẩm thực miền Nam, một vùng đất trù phú và nồng hậu. Nó là một chi tiết nhỏ, nhưng lại đầy đủ sức chứa để nói lên sự khác biệt tinh tế và thú vị trong ngôn ngữ cũng như văn hoá của từng vùng miền đất nước. Không có “đĩa”, nhưng “tô” và “chén” lại mang một vẻ đẹp riêng, giản dị mà gần gũi, đậm chất Nam Bộ.