Đắk Nông hiện có 71 xã, phường, thị trấn, được phân bổ trong 8 huyện và 1 thành phố. Tổng số thôn, buôn, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh là 731.
Thôn làng Đắk Nông: Một bức tranh đa sắc màu
Đắk Nông, viên ngọc ẩn giấu của Tây Nguyên, là một tỉnh miền núi với vẻ đẹp hoang sơ và sự đa dạng văn hóa. Tỉnh được chia thành 8 huyện và 1 thành phố, mỗi đơn vị hành chính lại là một bức tranh sống động với những nét đặc trưng. Trong số đó, hệ thống thôn làng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn bản sắc của Đắk Nông.
Tính đến năm 2023, Đắk Nông có tổng cộng 71 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm các xã, phường và thị trấn. Và ẩn mình trong những đơn vị hành chính này là một mạng lưới khổng lồ gồm 731 thôn, buôn và tổ dân phố.
Những ngôi làng này là nơi sinh sống của nhiều dân tộc khác nhau, mỗi dân tộc mang theo mình những phong tục tập quán và truyền thống riêng. Người M’Nông, một trong những dân tộc bản địa lớn nhất của Đắk Nông, sinh sống chủ yếu ở các ngôi làng rải rác khắp tỉnh. Kiến trúc nhà sàn truyền thống của họ, được gọi là “nhà dài”, đóng vai trò là trung tâm của đời sống cộng đồng. Ngược lại, người Kinh, dân tộc chiếm đa số ở Đắk Nông, thường sống trong những ngôi làng nhỏ hơn, với những ngôi nhà gạch kiên cố.
Mỗi ngôi làng ở Đắk Nông đều có câu chuyện và bản sắc riêng. Từ những khu định cư trù phú ven bờ Sông Đồng Nai đến những ngôi làng bình dị ẩn mình trong những ngọn đồi nhấp nhô, hệ thống thôn làng ở đây tạo nên một bức tranh đa dạng về văn hóa và sinh kế.
Có thể kể đến những ngôi làng nổi tiếng như Đắk Rve, ngôi làng của người M’Nông ở huyện Tuy Đức, nơi du khách có thể trải nghiệm trực tiếp nền văn hóa bản địa. Hay làng Dệt Thổ Cẩm Buôn Dơng, huyện Cư Jút, nơi phụ nữ M’Nông vẫn lưu giữ nghề dệt thủ công truyền thống.
Sự đa dạng của hệ thống thôn làng ở Đắk Nông đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì di sản văn hóa của tỉnh. Các ngôi làng này là những trung tâm bảo tồn các truyền thống, ngôn ngữ và phong tục tập quán, góp phần gìn giữ linh hồn của Đắk Nông.
Ngày nay, hệ thống thôn làng ở Đắk Nông đang phải đối mặt với những thách thức do quá trình đô thị hóa và phát triển kinh tế. Tuy nhiên, chính quyền địa phương đang nỗ lực tích cực để bảo tồn và phát huy giá trị của các ngôi làng này, coi chúng là tài sản vô giá đóng góp vào sự phát triển bền vững của Đắk Nông.