Cấp 3 Trung Quốc gọi là gì?

Cấp 3 ở Trung Quốc: Hành trình đến “Gaōzhōng” và những lựa chọn phía trước

Thuật ngữ “cấp 3” quen thuộc với học sinh Việt Nam, ám chỉ giai đoạn cuối cùng của giáo dục phổ thông. Tuy nhiên, ở Trung Quốc, khái niệm này không được sử dụng. Thay vào đó, bậc học tương đương được gọi là Trung học (高中, gāozhōng), một thuật ngữ bao hàm cả hai giai đoạn quan trọng: Trung học cơ sở (初中, chūzhōng) và Trung học phổ thông (高中, gāozhōng). Sự khác biệt này không chỉ nằm ở tên gọi mà còn phản ánh một hệ thống giáo dục có cấu trúc và lộ trình học tập riêng biệt.

Nếu so sánh với hệ thống giáo dục Việt Nam, “gāozhōng” tương đương với giai đoạn cấp 3, cụ thể là THPT. Tuy nhiên, việc dùng từ “Trung học” (gāozhōng) ở Trung Quốc mang ý nghĩa rộng hơn, nhấn mạnh sự hoàn thiện của giai đoạn giáo dục phổ thông. Trước khi bước vào “gāozhōng” (THPT), học sinh Trung Quốc đã trải qua 3 năm Trung học cơ sở (chūzhōng), tương đương với cấp 2 ở Việt Nam.

Ba năm học tại “gāozhōng” (THPT) là giai đoạn then chốt, quyết định hướng đi tương lai của các bạn trẻ. Khác với Việt Nam, việc lựa chọn chuyên ngành thường được thực hiện ngay từ khi bắt đầu THPT, tạo nên sự chuyên sâu và định hướng rõ ràng cho quá trình học tập. Chính vì vậy, mỗi trường “gāozhōng” thường có thế mạnh riêng, tập trung vào các lĩnh vực nhất định như khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, nghệ thuật… tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh phát triển năng lực theo sở thích và định hướng nghề nghiệp.

Sau khi hoàn thành chương trình “gāozhōng”, học sinh Trung Quốc sẽ bước vào kỳ thi Gaokao – kỳ thi tuyển sinh đại học vô cùng quan trọng, quyết định tương lai học tập và nghề nghiệp của họ. Tuy nhiên, đây không phải là con đường duy nhất. Một số học sinh có thể lựa chọn theo học các trường dạy nghề (职校, zhíxiào), nắm bắt những kỹ năng thực tiễn và bước vào thị trường lao động sớm hơn.

Tóm lại, “gāozhōng” không chỉ đơn thuần là một tên gọi, mà còn đại diện cho một chặng đường học tập quan trọng, đầy thách thức và cơ hội, đánh dấu bước chuyển tiếp quan trọng từ giáo dục phổ thông đến giáo dục đại học hoặc các con đường nghề nghiệp khác ở Trung Quốc.