Có bao nhiêu từ trong từ điển tiếng Việt?

Câu hỏi “Từ điển tiếng Việt có bao nhiêu từ?” không có câu trả lời chính xác và tuyệt đối. Con số 40.000 mục từ, hay bất kỳ con số nào khác được nêu ra, chỉ phản ánh quy mô của một từ điển cụ thể, chứ không phải tổng số từ trong tiếng Việt. Thực tế, số lượng từ vựng của tiếng Việt là một đại lượng động, không ngừng phát triển và thay đổi theo thời gian.

Hãy hình dung tiếng Việt như một đại dương bao la. Một cuốn từ điển, dù đồ sộ với gần 40.000 mục từ trải dài trên 1.171 trang, cùng hơn 50 trang phụ lục cung cấp thông tin bổ ích về các khía cạnh của văn hoá và xã hội Việt Nam, chỉ là một chiếc thuyền nhỏ, giúp ta khám phá một phần của đại dương ấy. Chiếc thuyền này ghi nhận những từ được sử dụng rộng rãi, những từ có tính ổn định và được chấp nhận trong ngôn ngữ chính thống.

Tuy nhiên, ngoài đại dương chính là những dòng sông nhỏ, những con lạch, những hồ nước tĩnh lặng. Đó là các từ địa phương, từ ngữ chuyên ngành, từ mượn chưa được chính thức hoá, từ vựng thuộc các tầng lớp ngôn ngữ khác nhau (thông tục, văn chương, chuyên ngành…), thậm chí cả những từ được sáng tạo ra hàng ngày. Những từ này, dù không có mặt trong cuốn từ điển kia, vẫn là một phần không thể thiếu của hệ thống ngôn ngữ Việt Nam, góp phần làm nên sự phong phú và đa dạng của nó.

Do đó, thay vì tìm kiếm một con số cụ thể, chính xác, chúng ta nên nhận thức được rằng tiếng Việt sở hữu một kho tàng từ vựng khổng lồ, không thể đếm xuể. Con số 40.000 chỉ là một mốc đánh dấu sự nỗ lực biên soạn của các nhà ngôn ngữ học, phản ánh một phần, nhưng không phải toàn bộ, sự giàu có và sức sống của ngôn ngữ mẹ đẻ. Việc tiếp tục nghiên cứu, cập nhật và mở rộng vốn từ vựng tiếng Việt là một quá trình liên tục, không có điểm dừng.