Việt Nam có bao nhiêu tiến sỹ?

Việt Nam: Hàng vạn tiến sĩ, nhưng bài toán chất lượng vẫn còn bỏ ngỏ

Việt Nam tự hào có một đội ngũ trí thức đông đảo, trong đó số lượng tiến sĩ ngày càng tăng. Tuy nhiên, con số chính xác về tổng số tiến sĩ hiện có tại Việt Nam lại không dễ dàng tìm ra. Không có một cơ sở dữ liệu thống nhất, cập nhật liên tục và công khai về thông tin này. Mỗi cơ quan, trường đại học thường quản lý số liệu riêng biệt, dẫn đến việc tổng hợp gặp nhiều khó khăn và thiếu độ chính xác. Thay vì một con số cụ thể, ta chỉ có thể nói đến một con số “hàng vạn”, một con số ấn tượng nhưng lại thiếu đi độ tin cậy tuyệt đối.

Sự thiếu vắng một hệ thống thống kê toàn diện không chỉ ảnh hưởng đến việc nắm bắt chính xác số lượng tiến sĩ mà còn làm mờ đi bức tranh toàn cảnh về chất lượng nghiên cứu khoa học của đất nước. Mặc dù số lượng giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ và thạc sĩ ngày càng gia tăng, phản ánh nỗ lực đầu tư vào giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao, nhưng sự đóng góp thực tiễn vào sự phát triển kinh tế – xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia vẫn còn khiêm tốn so với tiềm năng.

Thực tế, số lượng công bố quốc tế và chỉ số ảnh hưởng của nghiên cứu khoa học Việt Nam vẫn còn hạn chế so với các quốc gia trong khu vực như Thái Lan, Malaysia hay Singapore. Điều này đặt ra câu hỏi về chất lượng đào tạo và nghiên cứu, về hiệu quả đầu tư vào việc sản sinh ra các tiến sĩ. Liệu số lượng lớn tiến sĩ có thực sự chuyển hóa thành năng lực đổi mới, sáng tạo và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế? Hay chúng ta đang đối mặt với hiện tượng “thừa tiến sĩ, thiếu chất lượng”?

Để giải quyết bài toán này, cần có những bước đi quyết liệt hơn. Đầu tiên, cần thiết lập một hệ thống quản lý dữ liệu thống nhất, minh bạch và cập nhật liên tục về số lượng và chất lượng nguồn nhân lực trình độ cao. Bên cạnh đó, cần chú trọng vào việc nâng cao chất lượng đào tạo, khuyến khích nghiên cứu hướng đến ứng dụng thực tiễn, tăng cường hợp tác quốc tế để nâng cao năng lực cạnh tranh của các công trình nghiên cứu. Chỉ khi nào chất lượng đi đôi với số lượng, khi mà những nghiên cứu của tiến sĩ Việt Nam có sức ảnh hưởng toàn cầu, thì chúng ta mới thực sự tận dụng được nguồn nhân lực quý báu này để đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước. Con số hàng vạn tiến sĩ sẽ chỉ thực sự có ý nghĩa khi nó đi kèm với những thành tựu khoa học, công nghệ đột phá, góp phần giải quyết những thách thức của đất nước.