Gió Tây Nam, hay gió Lào, khởi nguồn từ Bắc Ấn Độ Dương, thổi mạnh vào đầu mùa hạ ở Trung Bộ Việt Nam. Vượt dãy Trường Sơn, gió này thay đổi tính chất, gây ra sự chênh lệch thời tiết rõ rệt giữa hai sườn núi.
Gió phơn Tây Nam: Tên gọi khác của gió Lào
Khi cơn gió nóng bức ập đến vào đầu mùa hạ, thổi mạnh từ Bắc Ấn Độ Dương, người dân Trung Bộ Việt Nam quen gọi là gió Tây Nam. Thế nhưng, ít ai biết rằng, thuật ngữ khoa học của luồng gió này thực chất là “gió phơn Tây Nam”.
Khởi hành từ vùng biển ấm áp, gió phơn Tây Nam mang theo hơi ẩm dồi dào. Tuy nhiên, khi vượt qua dãy Trường Sơn hùng vĩ, tính chất của gió thay đổi đáng kể. Bị buộc phải chui qua những khe đèo cheo leo, gió phơn Tây Nam bị nén lại, đồng thời cũng mang theo hơi ẩm đi cùng.
Quá trình nén nén và nâng lên này khiến không khí giải phóng nhiệt. Kết quả là, khi gió phơn Tây Nam thổi xuống sườn phía đông của dãy Trường Sơn, nó đã trở nên khô nóng, mất đi độ ẩm ban đầu. Chính sự mất mát này tạo ra sự chênh lệch thời tiết rõ rệt giữa hai sườn núi.
Sườn phía tây của Trường Sơn, nơi gió phơn Tây Nam đã mất đi hơi ẩm, trở nên khô nóng khắc nghiệt. Nhiệt độ có thể tăng vọt lên tới 40 độ C, kèm theo đó là những cơn nắng như thiêu như đốt. Người dân địa phương quen gọi hiện tượng này là “nắng Lào” hoặc “nắng Tây Nam”.
Ngược lại, sườn phía đông của Trường Sơn, nơi gió phơn Tây Nam chưa kịp mất đi hơi ẩm, vẫn duy trì được độ ẩm cao. Tại đây, thời tiết trở nên oi bức khó chịu, khiến mọi hoạt động của con người trở nên trì trệ.
Gió phơn Tây Nam, hay còn gọi là gió Tây Nam hoặc gió Lào, chính là tác nhân gây ra sự chênh lệch thời tiết rõ rệt giữa hai sườn núi Trường Sơn. Luồng gió nóng bức này không chỉ ảnh hưởng đến đời sống của người dân Trung Bộ, mà còn góp phần tạo nên bức tranh thiên nhiên đa dạng và tươi đẹp của vùng đất này.