Lực hút của Trái Đất bao nhiêu km?

Câu hỏi “Lực hút của Trái Đất bao nhiêu km?” thực chất là một câu hỏi chưa được đặt chính xác. Lực hút của Trái Đất, hay chính xác hơn là gia tốc trọng trường (g), không được đo bằng đơn vị kilômét (km), mà được đo bằng mét trên giây bình phương (m/s²). Kilômét là đơn vị đo khoảng cách, trong khi gia tốc trọng trường đo mức độ gia tốc mà vật thể rơi tự do chịu tác động.

Thường khi chúng ta nói về “lực hút của Trái Đất”, chúng ta đang ám chỉ đến gia tốc trọng trường trung bình, một con số được làm tròn thường xuyên là 9,8 m/s². Tuy nhiên, như thông tin đã nêu, đây chỉ là một giá trị trung bình. Trên thực tế, lực hút của Trái Đất không phải là một hằng số, mà biến thiên đáng kể tùy thuộc vào nhiều yếu tố.

Sự biến thiên này không phải là một sự khác biệt nhỏ. Khoảng cách giữa giá trị gia tốc trọng trường tại dãy núi Andes (9,7639 m/s²) và trên biển Bắc Băng Dương (9,8337 m/s²) – khoảng 0,07 m/s² – có thể nghe có vẻ nhỏ, nhưng ảnh hưởng của nó là đáng kể nếu xét trên phạm vi rộng và thời gian dài. Chẳng hạn, trong các phép đo chính xác về trọng lượng, độ cao, hay các thí nghiệm vật lý tinh vi, sự sai lệch này cần phải được tính đến.

Các yếu tố ảnh hưởng đến gia tốc trọng trường bao gồm:

• Hình dạng Trái Đất: Trái Đất không phải là một hình cầu hoàn hảo mà là một hình ellipsoid, phình ra ở xích đạo và dẹt ở hai cực. Điều này dẫn đến sự khác biệt về khoảng cách đến tâm Trái Đất, từ đó ảnh hưởng đến lực hấp dẫn.
• Phân bố khối lượng: Mật độ vật chất bên trong Trái Đất không đồng nhất. Vùng có mật độ vật chất cao hơn sẽ tạo ra lực hấp dẫn mạnh hơn, và ngược lại. Các dãy núi, thềm lục địa, và các cấu trúc địa chất khác đều đóng góp vào sự không đồng đều này.
• Độ cao: Càng lên cao so với mực nước biển, lực hút của Trái Đất càng yếu đi. Đây là lý do tại sao trọng lượng của một vật thể giảm nhẹ khi ở trên núi cao.
• Tốc độ quay của Trái Đất: Lực ly tâm do sự quay của Trái Đất cũng góp phần làm giảm lực hút, đặc biệt rõ rệt ở vùng xích đạo.

Tóm lại, thay vì tìm kiếm một con số duy nhất cho “lực hút của Trái Đất tính bằng km”, chúng ta nên hiểu rằng đây là một đại lượng biến thiên, được biểu diễn bằng gia tốc trọng trường (m/s²) và phụ thuộc vào vị trí địa lý cũng như các yếu tố địa chất phức tạp. Con số 9,8 m/s² chỉ là một giá trị trung bình, dùng để tính toán trong nhiều trường hợp thông thường, chứ không phải là một hằng số tuyệt đối.