Phía Đông Dãy Trường Sơn Australia lại mưa nhiều hơn phía Tây Dãy Trường Sơn Australia do đâu?

Phía đông dãy Trường Sơn Australia, hay chính xác hơn là dãy Great Dividing Range, đón nhận lượng mưa đáng kể hơn so với phía tây. Hiện tượng này không phải ngẫu nhiên mà là kết quả của một quá trình phức tạp liên quan đến địa hình, khí hậu và đặc biệt là ảnh hưởng mạnh mẽ của gió mùa. Khác biệt về lượng mưa giữa hai sườn núi này không chỉ đơn thuần là sự chênh lệch nhỏ, mà là một sự phân hóa rõ rệt, tạo nên những vùng sinh thái hoàn toàn khác biệt.

Gió mùa đông nam, nguồn cơn chính của sự khác biệt này, khởi nguồn từ Ấn Độ Dương rộng lớn. Mang theo một lượng hơi ẩm khổng lồ, luồng gió này tiến về phía lục địa Australia. Khi gặp phải rào cản địa hình đồ sộ là dãy Great Dividing Range, gió mùa bị ép buộc phải nâng cao độ cao. Quá trình này dẫn đến hiện tượng làm lạnh không khí, vì cứ lên cao 100 mét, nhiệt độ không khí giảm khoảng 0.65 độ C. Sự làm lạnh đột ngột khiến cho hơi nước trong không khí bão hòa và ngưng tụ, hình thành mây và mưa. Phía đông dãy núi, chính là nơi đón nhận trực tiếp luồng gió ẩm này, trở thành khu vực hứng chịu phần lớn lượng mưa. Mưa ở đây có thể kéo dài, cường độ lớn, góp phần tạo nên những khu rừng mưa nhiệt đới phong phú và đa dạng sinh học.

Ngược lại, khi vượt qua dãy núi, gió mùa đã phần lớn mất đi hơi ẩm do quá trình ngưng tụ. Phía tây dãy Great Dividing Range trở thành vùng bóng mưa, lượng mưa giảm đáng kể. Không khí khô hanh, lượng mưa thấp tạo nên một cảnh quan hoàn toàn đối lập với phía đông, thường là các thảo nguyên khô cằn, sa mạc hoặc bán sa mạc. Sự chênh lệch về lượng mưa này không chỉ ảnh hưởng đến thảm thực vật, mà còn tác động mạnh mẽ đến phân bố dân cư, hoạt động kinh tế và sự phát triển của các hệ sinh thái.

Ngoài yếu tố gió mùa đông nam, địa hình của dãy Great Dividing Range cũng đóng vai trò quan trọng. Độ cao và hướng của dãy núi làm thay đổi hướng và tốc độ của gió, tạo nên những vùng khí hậu vi mô khác nhau. Những ngọn núi cao chặn gió ẩm, tạo ra những cái bẫy nước, khiến cho lượng mưa tập trung ở một số khu vực nhất định. Sự đa dạng về địa hình cũng góp phần vào sự đa dạng sinh học phong phú ở phía đông dãy núi, tạo nên một bức tranh thiên nhiên rực rỡ với sự phân bổ các loài động thực vật đặc trưng.

Tóm lại, hiện tượng phía đông dãy Great Dividing Range có lượng mưa cao hơn phía tây là một ví dụ điển hình về ảnh hưởng của gió mùa và địa hình đến sự phân bố lượng mưa. Sự tương tác giữa gió mùa đông nam, địa hình dãy núi và quá trình ngưng tụ hơi nước đã tạo nên sự khác biệt lớn về khí hậu và cảnh quan giữa hai phía của dãy núi này, góp phần tạo nên sự đa dạng sinh học tuyệt vời của Australia. Hiểu rõ cơ chế này giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về hệ sinh thái và khí hậu phức tạp của vùng đất này.