Dưới bao nhiêu tuổi thì cần người giám hộ?

Định nghĩa “người chưa thành niên” và độ tuổi cần người giám hộ luôn là một chủ đề cần sự làm rõ, bởi nó liên quan trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của trẻ em, cũng như trách nhiệm của xã hội. Luật pháp Việt Nam quy định rõ ràng về độ tuổi này, nhưng thực tế lại phức tạp hơn nhiều so với con số đơn giản.

Điều 21 Luật Dân sự năm 2015 khẳng định người dưới 18 tuổi là người chưa thành niên. Điều này có nghĩa là, về mặt pháp lý, họ chưa đủ năng lực hành vi dân sự đầy đủ để tự mình thực hiện các giao dịch dân sự phức tạp, sở hữu tài sản một cách độc lập, hay chịu trách nhiệm hoàn toàn về hành vi của mình. Chính vì vậy, họ cần có sự giám hộ hoặc hỗ trợ từ người khác. Tuy nhiên, việc cần giám hộ không chỉ đơn thuần dựa trên độ tuổi 18.

Một em bé 17 tuổi khỏe mạnh, thông minh, có khả năng tự chăm sóc bản thân hoàn toàn có thể khác biệt rất nhiều so với một em bé 17 tuổi khác đang phải đối mặt với những khó khăn về sức khỏe, hoàn cảnh gia đình bất ổn, hay thiếu thốn về giáo dục. Vì vậy, chỉ dựa vào độ tuổi 18 để khẳng định ai cần người giám hộ và ai không cần là chưa đủ.

Câu hỏi cần đặt ra ở đây là: “Giám hộ” trong trường hợp này là gì? Nó bao gồm sự giám hộ về người (chăm sóc, nuôi dưỡng, bảo vệ tính mạng, sức khỏe) và giám hộ về tài sản (quản lý tài sản, quyền lợi tài chính). Một đứa trẻ 17 tuổi có thể không cần giám hộ về người nếu có đủ điều kiện sống tự lập, nhưng vẫn cần giám hộ về tài sản nếu thừa kế một khối tài sản lớn mà chưa có khả năng quản lý. Ngược lại, một đứa trẻ 17 tuổi có thể cần sự giám hộ về người do sức khỏe yếu, hoặc bị khuyết tật, dù tài sản của chúng rất ít ỏi.

Tóm lại, mặc dù Luật Dân sự quy định rõ ràng người dưới 18 tuổi là chưa thành niên, nhưng việc cần người giám hộ hay không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác, bao gồm năng lực nhận thức, khả năng tự chăm sóc, hoàn cảnh sống, và đặc biệt là tình trạng sức khỏe, tâm lý của trẻ. Việc xác định cụ thể cần dựa trên đánh giá toàn diện của các cơ quan chức năng, gia đình và chuyên gia, chứ không thể chỉ dựa trên con số 18. Mục tiêu cuối cùng vẫn là bảo vệ quyền lợi tốt nhất cho trẻ em, đảm bảo sự phát triển toàn diện của các em.