Khi nào mới khớp lệnh?

Khi nào mới khớp lệnh? Câu hỏi tưởng chừng đơn giản này lại ẩn chứa cả một nghệ thuật của thị trường chứng khoán. Nó không chỉ là việc “mua được” hay “bán được” mà còn phản ánh sự phức tạp của cung cầu, tốc độ giao dịch và cả chút may mắn nữa.

Khớp lệnh, về bản chất, là sự gặp gỡ giữa hai lực đối nghịch: người muốn mua và người muốn bán. Chỉ khi giá cả thỏa thuận được cả hai bên – giá đặt lệnh của nhà đầu tư trùng khớp với giá giao dịch hiện có trên sàn – thì giao dịch mới được thực hiện. Hãy tưởng tượng đó như một cuộc gặp gỡ tình cờ, nhưng trên thị trường chứng khoán, “tình cờ” này diễn ra với tốc độ chóng mặt.

Thông thường, quá trình khớp lệnh được thực hiện gần như tức thì. Nếu có một lệnh mua với giá 100 và cùng lúc đó có một lệnh bán với giá 100, hệ thống sẽ ngay lập tức khớp lệnh và giao dịch được thực hiện. Tuy nhiên, “gần như tức thì” ở đây không có nghĩa là luôn luôn xảy ra. Thời gian khớp lệnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố.

Thứ nhất, đó là sự sẵn có của lệnh đối ứng. Nếu lệnh mua của bạn ở mức giá cao hơn giá thị trường, bạn sẽ phải chờ đợi cho đến khi có người bán ra ở mức giá đó. Ngược lại, nếu bạn đặt lệnh bán với giá thấp hơn giá thị trường, bạn cũng sẽ phải chờ đợi người mua. Thị trường càng thanh khoản cao, tức là có nhiều lệnh mua bán ở các mức giá khác nhau, thì khả năng khớp lệnh càng nhanh. Ngược lại, thị trường ít thanh khoản, lệnh của bạn có thể “treo” khá lâu, thậm chí không được khớp nếu không điều chỉnh giá.

Thứ hai, đó là tốc độ của hệ thống giao dịch. Hệ thống khớp lệnh của sàn chứng khoán phải xử lý hàng triệu lệnh mỗi ngày, vì vậy, dù tốc độ xử lý rất nhanh, nhưng vẫn có thể xảy ra những độ trễ nhỏ, đặc biệt trong những thời điểm thị trường biến động mạnh.

Cuối cùng, một yếu tố khó nắm bắt hơn là chiến thuật đặt lệnh của chính nhà đầu tư. Việc đặt lệnh giới hạn (limit order) với giá cụ thể sẽ giúp bạn kiểm soát được giá mua/bán, nhưng có thể làm chậm quá trình khớp lệnh. Ngược lại, lệnh thị trường (market order) sẽ giúp bạn khớp lệnh nhanh chóng nhưng bạn sẽ chấp nhận giá hiện tại của thị trường, dù đó là giá cao hơn hoặc thấp hơn mong muốn.

Tóm lại, “khi nào khớp lệnh” không phải là một câu trả lời đơn giản. Nó phụ thuộc vào một tổng hòa các yếu tố, từ cung cầu thị trường, tốc độ hệ thống đến cả chiến lược đầu tư của chính bạn. Sự hiểu biết về những yếu tố này là chìa khóa để bạn tăng khả năng khớp lệnh và tối ưu hóa hiệu quả đầu tư của mình.