Khi hai bên mua và bán không thỏa thuận thời hạn giao hàng thì thời hạn giao hàng được xác định như thế nào?

Khi Hợp Đồng Mua Bán Im Lặng Về Thời Hạn Giao Hàng: Khoảng Trống Pháp Lý và Bài Toán Thương Mại

Trong thế giới kinh doanh năng động, việc giao kết hợp đồng mua bán diễn ra hàng ngày. Tuy nhiên, không phải lúc nào mọi điều khoản cũng được quy định một cách chi tiết và rõ ràng. Một trong những lỗ hổng thường gặp là sự thiếu vắng của điều khoản về thời hạn giao hàng. Vậy, khi cả bên mua và bên bán đều bỏ qua việc ấn định một mốc thời gian cụ thể trong hợp đồng, liệu việc giao nhận hàng hóa sẽ được thực hiện như thế nào?

Câu trả lời không nằm trong một con số hay một công thức cố định, mà thuộc về sự linh hoạt và hợp lý. Luật pháp, trong trường hợp này, sẽ đóng vai trò như một “cây cầu” nối liền hai bờ, đảm bảo sự công bằng và tránh tình trạng lạm dụng quyền lực giữa các bên.

Thời Gian Hợp Lý: Một Khái Niệm Mềm Dẻo

Thay vì áp đặt một quy tắc cứng nhắc, luật quy định rằng bên bán phải giao hàng trong một “thời gian hợp lý” kể từ thời điểm hợp đồng có hiệu lực. Vậy “thời gian hợp lý” là gì? Đây không phải là một khái niệm trừu tượng, mà là một sự cân nhắc kỹ lưỡng, dựa trên nhiều yếu tố cụ thể liên quan đến giao dịch đó:

• Bản chất của hàng hóa: Hàng hóa dễ hỏng như thực phẩm tươi sống chắc chắn cần được giao nhanh chóng hơn so với hàng hóa bền như máy móc công nghiệp. Tính chất đặc thù của hàng hóa ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng bảo quản và sử dụng, do đó tác động đến thời gian giao hàng hợp lý.
• Phương thức giao nhận: Giao hàng bằng đường hàng không sẽ nhanh hơn so với đường biển hoặc đường bộ. Sự lựa chọn phương thức vận chuyển, được quyết định bởi cả hai bên (hoặc ít nhất được bên mua chấp nhận), là một yếu tố quan trọng trong việc xác định thời gian hợp lý.
• Các yếu tố khách quan: Các yếu tố bất khả kháng như thiên tai, dịch bệnh, hoặc sự chậm trễ do thủ tục hải quan, cũng có thể ảnh hưởng đến thời gian giao hàng. Những yếu tố này, nằm ngoài tầm kiểm soát của cả bên mua và bên bán, cần được xem xét một cách khách quan.
• Thông lệ thương mại: Trong một số ngành nghề, việc giao hàng trong một khoảng thời gian nhất định đã trở thành thông lệ. Ví dụ, trong ngành xây dựng, việc giao vật liệu xây dựng thường phải tuân theo tiến độ thi công.

Bài Toán Cân Bằng Quyền Lợi và Trách Nhiệm

Việc xác định “thời gian hợp lý” đòi hỏi một sự cân bằng giữa quyền lợi của cả bên mua và bên bán. Bên mua có quyền mong đợi nhận được hàng hóa trong một khoảng thời gian chấp nhận được, để phục vụ cho hoạt động kinh doanh của mình. Ngược lại, bên bán cũng cần có đủ thời gian để chuẩn bị hàng hóa, tổ chức vận chuyển và hoàn tất các thủ tục cần thiết.

Trong trường hợp xảy ra tranh chấp, tòa án hoặc trọng tài sẽ xem xét tất cả các yếu tố liên quan, bao gồm cả lời khai của các bên, bằng chứng và thông lệ thương mại, để đưa ra phán quyết cuối cùng.

Lời Khuyên Dành Cho Các Doanh Nghiệp

Để tránh những rắc rối pháp lý và tranh chấp không đáng có, các doanh nghiệp nên chú trọng đến việc quy định rõ ràng thời hạn giao hàng trong hợp đồng mua bán. Thay vì chỉ đơn thuần ghi “giao hàng trong thời gian sớm nhất,” nên cụ thể hóa bằng một mốc thời gian hoặc một khoảng thời gian cụ thể. Ngoài ra, cần dự liệu các trường hợp bất khả kháng và quy định rõ trách nhiệm của mỗi bên trong tình huống đó.

Trong trường hợp bất khả kháng không thể ghi rõ thời hạn ngay khi ký hợp đồng, cần quy định cơ chế thỏa thuận thời hạn giao hàng sau, ví dụ như “Hai bên sẽ cùng nhau thống nhất thời hạn giao hàng cụ thể trong vòng 30 ngày kể từ ngày ký hợp đồng này”.

Việc chú trọng đến từng chi tiết nhỏ trong hợp đồng, đặc biệt là thời hạn giao hàng, không chỉ giúp đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp, mà còn góp phần xây dựng mối quan hệ hợp tác bền vững và tin cậy với đối tác. Đó là nền tảng vững chắc cho sự thành công trong kinh doanh.