Khi nào ra quyết định chấm dứt hợp đồng?

Giọt nước tràn ly: Khi nào nên chấm dứt hợp đồng lao động?

Hợp đồng lao động, sợi dây gắn kết giữa doanh nghiệp và người lao động, không phải lúc nào cũng trường tồn. Đôi khi, dù không ai muốn, việc chấm dứt hợp đồng là điều không thể tránh khỏi. Nhưng quyết định này, dù được thực hiện bởi doanh nghiệp hay người lao động, đều cần sự cân nhắc kỹ lưỡng, dựa trên nền tảng pháp lý vững chắc và sự hiểu biết thấu đáo về cả lợi ích và rủi ro.

Luật pháp, cụ thể là Bộ luật Lao động 2019, đã quy định rõ ràng các trường hợp doanh nghiệp có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động. Tuy nhiên, “quyền” không đồng nghĩa với “quyền được phép tùy tiện”. Việc áp dụng các điều khoản này đòi hỏi sự minh bạch, công bằng và tôn trọng quyền lợi của người lao động. Không phải cứ đến hạn hợp đồng là doanh nghiệp có thể “đuổi việc” một cách dễ dàng.

Điều 34 Bộ luật Lao động 2019 nêu rõ ba trường hợp chính: hết hạn hợp đồng, hoàn thành công việc đã thỏa thuận và sự đồng thuận của cả hai bên. Tuy nhiên, sự đơn giản bề ngoài này ẩn chứa nhiều sắc thái phức tạp.

Hết hạn hợp đồng: Đây là trường hợp rõ ràng nhất. Tuy nhiên, nếu hợp đồng có điều khoản gia hạn tự động hoặc thỏa thuận ngầm về việc tiếp tục hợp tác, việc đơn phương chấm dứt hợp đồng cần thận trọng, tránh dẫn đến tranh chấp và phạt đền bù. Đặc biệt, cần chú ý các trường hợp hợp đồng lao động không xác định thời hạn, việc chấm dứt cần tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về thủ tục và bồi thường.

Hoàn thành công việc đã thỏa thuận: Điều này áp dụng cho các hợp đồng có thời hạn xác định và mục tiêu công việc cụ thể, ví dụ như dự án xây dựng, thiết kế website… Tuy nhiên, “hoàn thành” ở đây cần được định nghĩa rõ ràng trong hợp đồng, tránh những hiểu lầm và tranh cãi sau này. Việc chấm dứt cần đảm bảo công việc đã được bàn giao đầy đủ và đáp ứng các tiêu chuẩn đã thỏa thuận.

Sự đồng thuận của cả hai bên: Đây là trường hợp lý tưởng nhất, thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau giữa doanh nghiệp và người lao động. Tuy nhiên, sự đồng thuận này phải được thể hiện bằng văn bản rõ ràng, tránh những hiểu lầm về sau.

Tóm lại, quyết định chấm dứt hợp đồng lao động không chỉ là vấn đề pháp lý mà còn là vấn đề đạo đức và nhân văn. Doanh nghiệp cần xem xét kỹ lưỡng các yếu tố liên quan, đảm bảo tuân thủ đúng pháp luật, minh bạch trong quá trình thực hiện, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người lao động trong giai đoạn chuyển giao. Chỉ khi đó, việc chấm dứt hợp đồng mới thực sự là “giọt nước tràn ly” – sự kết thúc cần thiết, nhưng được thực hiện một cách văn minh và chuyên nghiệp.