Phương pháp đánh thuế khấu trừ trong luật thuế giá trị gia tăng là gì?

Phương pháp đánh thuế khấu trừ VAT: Tính công bằng và hiệu quả trong thuế giá trị gia tăng

Luật thuế giá trị gia tăng (VAT) tại Việt Nam áp dụng phương pháp đánh thuế khấu trừ, một cơ chế được đánh giá cao về hiệu quả và tính công bằng. Khác với phương pháp đánh thuế trực tiếp lên doanh thu, phương pháp khấu trừ tập trung vào việc đánh thuế chỉ trên phần giá trị gia tăng thực sự do doanh nghiệp tạo ra. Điều này làm giảm gánh nặng thuế, thúc đẩy sản xuất kinh doanh và ngăn chặn hiện tượng đánh thuế chồng chéo.

Vậy, phương pháp đánh thuế khấu trừ VAT cụ thể là gì? Nó hoạt động dựa trên nguyên tắc doanh nghiệp được khấu trừ phần VAT đã nộp khi mua hàng hóa, dịch vụ đầu vào để sản xuất hàng hóa, dịch vụ đầu ra. Cụ thể hơn, khi doanh nghiệp mua nguyên vật liệu, máy móc thiết bị… họ phải trả VAT cho nhà cung cấp. Phần VAT này được xem như một khoản thuế đầu vào. Sau đó, khi doanh nghiệp bán sản phẩm, dịch vụ của mình, họ sẽ thu VAT từ khách hàng – đây là VAT đầu ra. Khác biệt giữa VAT đầu ra và VAT đầu vào chính là phần VAT mà doanh nghiệp phải nộp cho nhà nước.

Ví dụ: Một doanh nghiệp sản xuất giày dép mua nguyên vật liệu với giá 100 triệu đồng (bao gồm 10 triệu đồng VAT). Khi bán sản phẩm giày dép, doanh nghiệp thu được 200 triệu đồng (bao gồm 20 triệu đồng VAT). Trong trường hợp này, doanh nghiệp được khấu trừ 10 triệu đồng VAT đầu vào. Phần VAT phải nộp cho nhà nước là 20 triệu đồng (VAT đầu ra) – 10 triệu đồng (VAT đầu vào) = 10 triệu đồng. Như vậy, doanh nghiệp chỉ phải nộp thuế trên phần giá trị gia tăng thực tế là 10 triệu đồng, thay vì 20 triệu đồng nếu tính thuế trên toàn bộ doanh thu.

Ưu điểm nổi bật của phương pháp khấu trừ VAT là:

• Tránh đánh thuế chồng chéo: VAT chỉ được đánh trên giá trị gia tăng ở mỗi giai đoạn sản xuất, phân phối, tránh tình trạng thuế được tính lặp lại nhiều lần trên cùng một sản phẩm, gây thiệt hại cho doanh nghiệp.
• Tăng tính công bằng: Doanh nghiệp lớn, nhỏ đều được hưởng quyền lợi khấu trừ VAT, tạo ra sân chơi công bằng hơn.
• Thúc đẩy sản xuất kinh doanh: Giảm gánh nặng thuế giúp doanh nghiệp có nhiều nguồn lực hơn để đầu tư, mở rộng sản xuất, tạo ra nhiều việc làm và đóng góp cho sự phát triển kinh tế.
• Dễ dàng quản lý: Phương pháp này tương đối dễ dàng quản lý và giám sát, giúp nhà nước thu thuế hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, phương pháp này cũng đòi hỏi doanh nghiệp cần có hệ thống kế toán tốt, quản lý chứng từ chặt chẽ để đảm bảo quyền lợi khấu trừ VAT được thực hiện đúng quy định. Việc tuân thủ pháp luật về thuế là yếu tố quan trọng để hưởng được đầy đủ quyền lợi và đóng góp vào sự phát triển kinh tế bền vững của đất nước.