Dị ứng có bao nhiêu cấp độ?

Dị ứng: Không chỉ là ngứa ngáy, mà còn phân chia theo mức độ nguy hiểm

Dị ứng, một phản ứng quá mẫn của hệ miễn dịch với các chất vô hại bình thường (dị nguyên), không chỉ đơn giản là cảm giác ngứa ngáy khó chịu. Thực tế, dị ứng có thể biểu hiện ở nhiều mức độ nghiêm trọng khác nhau, từ nhẹ đến đe dọa tính mạng. Mặc dù diễn tiến dị ứng trải qua ba giai đoạn chính: mẫn cảm, sinh hóa bệnh và sinh lý bệnh như đã biết (cơ thể tiếp xúc với dị nguyên, tạo kháng thể, kháng thể liên kết với dị nguyên giải phóng histamine và các hóa chất gây ra triệu chứng), việc đánh giá mức độ dị ứng lại dựa trên biểu hiện lâm sàng và tốc độ phản ứng. Vậy dị ứng được phân chia thành bao nhiêu cấp độ?

Thông thường, dị ứng được phân thành bốn cấp độ chính, dựa trên thang điểm phản ứng dị ứng:

Cấp độ 1: Dị ứng nhẹ.

Đây là dạng dị ứng phổ biến nhất, thường biểu hiện bằng các triệu chứng khu trú như ngứa ngáy, nổi mẩn đỏ, hắt hơi, sổ mũi, chảy nước mắt. Phản ứng thường xuất hiện chậm, sau vài phút hoặc vài giờ tiếp xúc với dị nguyên. Ví dụ điển hình là dị ứng phấn hoa, bụi nhà, thức ăn nhất định (như hải sản gây nổi mề đay nhẹ). Cấp độ này thường không gây nguy hiểm đến tính mạng và có thể kiểm soát được bằng thuốc kháng histamine thông thường.

Cấp độ 2: Dị ứng trung bình.

Ở cấp độ này, các triệu chứng trở nên rõ rệt và lan rộng hơn. Ngoài ngứa và nổi mẩn, người bệnh có thể bị phù mạch ở mặt, môi, mắt, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, khó thở nhẹ. Ví dụ, dị ứng với một số loại thuốc hoặc vết côn trùng cắn có thể gây phản ứng ở mức độ này. Cấp độ 2 đòi hỏi sự can thiệp y tế kịp thời để ngăn chặn diễn tiến nặng hơn.

Cấp độ 3: Dị ứng nặng.

Đây là cấp độ nguy hiểm, phản ứng xảy ra nhanh chóng và dữ dội. Các triệu chứng bao gồm khó thở nghiêm trọng, thở khò khè, co thắt phế quản, tụt huyết áp, sốc phản vệ, mạch nhanh, yếu, lú lẫn, mất ý thức. Dị ứng thuốc, thức ăn, nọc ong, kiến lửa… có thể gây ra phản ứng cấp độ 3. Tình trạng này đe dọa tính mạng và cần được cấp cứu ngay lập tức.

Cấp độ 4: Sốc phản vệ.

Đây là cấp độ dị ứng nghiêm trọng nhất, có thể gây tử vong trong vòng vài phút nếu không được điều trị kịp thời. Sốc phản vệ biểu hiện bằng các triệu chứng như khó thở nặng, co giật, mất ý thức, ngừng tim, ngừng thở. Bất kỳ dị nguyên nào cũng có thể gây sốc phản vệ, nhưng thường gặp nhất là do thuốc, thức ăn, nọc côn trùng. Người bệnh cần được tiêm adrenaline ngay lập tức và được theo dõi, điều trị tại bệnh viện.

Việc hiểu rõ các cấp độ dị ứng giúp chúng ta nhận biết mức độ nghiêm trọng của phản ứng và có biện pháp xử lý kịp thời, phòng tránh những biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, việc tự chẩn đoán là rất nguy hiểm. Nếu bạn nghi ngờ mình bị dị ứng, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và tư vấn điều trị phù hợp.