Người bệnh mắc NKBv là do đâu?

Nguồn gốc của “kẻ thù thầm lặng”: Nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV)

Nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV), một “kẻ thù thầm lặng” luôn rình rập trong môi trường y tế, không chỉ gây ra những biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh, mà còn là một thách thức lớn đối với ngành y tế toàn cầu. Vậy, đâu là nguồn gốc của sự xuất hiện đáng sợ này? Câu trả lời không hề đơn giản, và không thể chỉ gói gọn trong một nguyên nhân duy nhất.

Thường thì, người ta liên tưởng NKBV với việc sử dụng kháng sinh kéo dài. Thực tế, điều này đóng vai trò quan trọng. Việc lạm dụng kháng sinh đã góp phần tạo ra một “quân đội” vi khuẩn kháng thuốc mạnh mẽ, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Kháng sinh, vốn được thiết kế để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, lại vô tình tạo điều kiện cho những chủng vi khuẩn mạnh mẽ, có khả năng sinh tồn và gây bệnh ngay cả khi tiếp xúc với liều lượng kháng sinh cao, trở nên thịnh hành. Đây chính là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng các trường hợp NKBV nguy hiểm, khó điều trị.

Tuy nhiên, câu chuyện không dừng lại ở đó. Hệ miễn dịch suy yếu cũng là một yếu tố quan trọng không kém. Những người bệnh đang phải điều trị các bệnh lý mãn tính, trải qua phẫu thuật lớn, hóa trị, hoặc đang trong tình trạng suy dinh dưỡng, đều có hệ miễn dịch bị tổn thương, dễ bị tấn công bởi các vi khuẩn gây bệnh. Trong trường hợp này, ngay cả những vi khuẩn vốn không gây hại trong điều kiện bình thường cũng có thể trở thành tác nhân gây bệnh.

Nguồn gốc của vi khuẩn gây NKBV cũng rất đa dạng. Chúng ta có thể chia chúng thành hai nguồn chính: nội sinh và ngoại sinh.

Nguồn nội sinh ám chỉ vi khuẩn vốn đã cư trú trên cơ thể người bệnh, chẳng hạn như trên da, niêm mạc đường hô hấp hay đường tiêu hóa. Trong điều kiện bình thường, chúng không gây hại, nhưng khi hệ miễn dịch suy yếu hoặc có sự xâm lấn từ các thủ thuật y tế, chúng có thể gây nhiễm trùng. Ví dụ, một ca phẫu thuật có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn trên da xâm nhập vào vết thương, dẫn đến nhiễm trùng hậu phẫu.

Nguồn ngoại sinh, mặt khác, chỉ đến các vi khuẩn có nguồn gốc từ môi trường bệnh viện. Đây có thể là các vi khuẩn tồn tại trong không khí, trên bề mặt dụng cụ y tế, thiết bị, hay thậm chí trên tay của nhân viên y tế. Sự vệ sinh không đảm bảo, việc khử trùng không kỹ lưỡng, hoặc thiếu các biện pháp phòng ngừa nhiễm khuẩn đều có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn từ nguồn này lây lan và gây bệnh.

Tóm lại, nhiễm khuẩn bệnh viện là kết quả của sự tương tác phức tạp giữa nhiều yếu tố, bao gồm việc sử dụng kháng sinh không hợp lý, hệ miễn dịch suy yếu, và sự hiện diện của vi khuẩn từ cả nguồn nội sinh và ngoại sinh. Hiểu rõ những nguồn gốc này là bước đầu tiên để chúng ta có thể phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả “kẻ thù thầm lặng” này, bảo vệ sức khỏe cho người bệnh và đảm bảo an toàn trong môi trường y tế.