Tại sao axit không ăn mòn dạ dày?

Lá Chắn Vô Hình Bảo Vệ Dạ Dày Khỏi Axit Ăn Mòn

Dạ dày, cơ quan tiêu hóa quan trọng, là nơi thức ăn được nghiền nhỏ và phân giải bởi axit clohydric (HCl) cực mạnh. Vậy tại sao dạ dày, với lớp niêm mạc mỏng manh, lại không bị chính thứ axit có khả năng ăn mòn kim loại này phá hủy? Câu trả lời nằm ở lá chắn vô hình được tạo ra từ chính cơ chế bảo vệ tinh vi của cơ thể.

Lớp niêm mạc dạ dày không chỉ đơn thuần là một lớp màng mỏng mà là cả một hệ thống phòng thủ kiên cố. Trên bề mặt niêm mạc, các tế bào chuyên biệt liên tục tiết ra một lớp chất nhầy đặc biệt, giàu các thành phần quan trọng:

• Mucin: Đây là thành phần chính tạo nên tính nhớt cho lớp chất nhầy, giúp bám dính vào niêm mạc, tạo thành một hàng rào vật lý ngăn cách axit HCl tiếp xúc trực tiếp với niêm mạc.
• Phospholipids: Các phân tử phospholipid có tính lưỡng cực, đầu ưa nước quay ra ngoài liên kết với nước, đầu kỵ nước quay vào trong tạo thành một lớp màng kép, gia cố thêm cho hàng rào bảo vệ.
• Điện giải (ion Natri, Kali, Clorua): Các ion điện giải giúp điều hòa pH của lớp chất nhầy, trung hòa bớt tính axit, đồng thời duy trì môi trường lý tưởng cho các enzyme tiêu hóa hoạt động.
• Nước: Nước là dung môi hòa tan các chất, giúp vận chuyển chất dinh dưỡng, đồng thời làm loãng axit, giảm thiểu khả năng ăn mòn.

Bên cạnh lớp chất nhầy, lớp tế bào biểu mô của niêm mạc dạ dày được liên kết chặt chẽ với nhau bởi các protein liên kết chặt chẽ, hạn chế tối đa khả năng axit thẩm thấu. Ngoài ra, khả năng tái tạo nhanh chóng của lớp niêm mạc cũng góp phần quan trọng giúp dạ dày tự phục hồi sau những tổn thương nhỏ.

Tuy nhiên, lá chắn bảo vệ này cũng có những giới hạn nhất định. Chế độ ăn uống thiếu khoa học, lạm dụng thuốc lá, rượu bia, stress kéo dài… đều có thể làm suy yếu lớp lá chắn, tạo điều kiện cho axit HCl tấn công niêm mạc, gây ra viêm loét dạ dày.

Tóm lại, cơ chế bảo vệ dạ dày khỏi axit là một minh chứng cho sự tinh vi, kỳ diệu của cơ thể con người. Việc am hiểu về cơ chế này giúp chúng ta ý thức hơn trong việc bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa, phòng ngừa các bệnh lý nguy hiểm.