Doanh thu trừ chi phí gọi là gì?

Doanh thu trừ chi phí: Lợi nhuận hay là một bức tranh chưa hoàn chỉnh?

Khi nói đến hiệu quả kinh doanh, câu hỏi “Doanh thu trừ chi phí gọi là gì?” thường được đặt ra. Câu trả lời ngắn gọn là lợi nhuận. Tuy nhiên, đơn giản gọi là “lợi nhuận” chưa đủ để phản ánh đầy đủ bức tranh tài chính của một doanh nghiệp. Thực tế, có nhiều loại lợi nhuận khác nhau, mỗi loại mang một ý nghĩa riêng biệt và được tính toán theo cách khác nhau.

Nhiều người lầm tưởng doanh thu trừ chi phí chính là doanh thu thuần. Điều này không chính xác. Doanh thu thuần thực chất là tổng doanh thu bán hàng sau khi đã trừ đi các khoản giảm trừ như chiết khấu thương mại, hàng bán bị trả lại và thuế giá trị gia tăng (GTGT) đầu ra. Nói cách khác, doanh thu thuần phản ánh doanh thu thực tế mà doanh nghiệp thu được từ hoạt động bán hàng.

Khi lấy doanh thu thuần trừ đi giá vốn hàng bán (bao gồm chi phí nguyên vật liệu, nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung), ta được lợi nhuận gộp. Lợi nhuận gộp cho thấy hiệu quả của doanh nghiệp trong việc sản xuất và bán hàng hóa hoặc dịch vụ. Đây là khoản tiền còn lại để trang trải các chi phí hoạt động khác và tạo ra lợi nhuận ròng.

Tuy nhiên, hành trình từ doanh thu đến lợi nhuận chưa dừng lại ở đó. Để đạt được lợi nhuận ròng, doanh nghiệp cần tiếp tục trừ đi các chi phí hoạt động như chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí tài chính, v.v… từ lợi nhuận gộp. Lợi nhuận ròng mới chính là thước đo cuối cùng về hiệu quả hoạt động kinh doanh, phản ánh số tiền thực sự mà doanh nghiệp kiếm được sau khi đã trừ tất cả các chi phí.

Vậy, khi nói “doanh thu trừ chi phí”, cần phải xác định rõ loại chi phí nào đang được đề cập. Chỉ khi xác định được loại chi phí cụ thể, ta mới có thể biết được kết quả thu được là loại lợi nhuận nào: lợi nhuận gộp, lợi nhuận hoạt động hay lợi nhuận ròng. Mỗi loại lợi nhuận này đều mang một ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá sức khỏe tài chính và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Hiểu rõ sự khác biệt giữa các loại lợi nhuận sẽ giúp nhà quản lý đưa ra những quyết định kinh doanh sáng suốt và hiệu quả hơn.