Tại sao lợi nhuận sau thuế khác với dòng tiền hoạt động kinh doanh ròng?

Sự khác biệt giữa lợi nhuận sau thuế và dòng tiền hoạt động kinh doanh ròng: Hai bức tranh về cùng một doanh nghiệp

Lợi nhuận sau thuế, một chỉ số quen thuộc trong báo cáo tài chính, thường được xem là thước đo thành công của một doanh nghiệp. Nó đại diện cho số tiền doanh nghiệp thu về sau khi đã đáp ứng đầy đủ các nghĩa vụ thuế. Tuy nhiên, lợi nhuận sau thuế không phải là toàn bộ câu chuyện. Một chỉ số quan trọng khác, và thường bị hiểu nhầm, là dòng tiền hoạt động kinh doanh ròng. Sự khác biệt giữa hai chỉ số này không chỉ là về thuật ngữ mà còn phản ánh hai góc nhìn khác nhau, thậm chí đôi khi đối lập, về sức khỏe tài chính của một doanh nghiệp.

Lợi nhuận sau thuế được tính toán dựa trên nguyên tắc kế toán ghi nhận, tức là ghi nhận doanh thu và chi phí khi chúng phát sinh, bất kể tiền mặt đã được nhận hoặc chi trả hay chưa. Ví dụ, một công ty bán hàng hóa trả chậm sẽ ghi nhận doanh thu ngay cả khi chưa nhận được tiền từ khách hàng. Ngược lại, dòng tiền hoạt động kinh doanh ròng tập trung vào dòng tiền mặt thực tế chảy vào và chảy ra từ hoạt động kinh doanh chính của doanh nghiệp trong một kỳ kế toán nhất định. Nó phản ánh khả năng tạo ra tiền mặt từ hoạt động cốt lõi của doanh nghiệp, chứ không phải khả năng tạo ra lợi nhuận trên giấy tờ.

Sự khác biệt này dẫn đến nhiều trường hợp lợi nhuận sau thuế cao nhưng dòng tiền hoạt động ròng lại thấp, hoặc ngược lại. Một doanh nghiệp có thể báo cáo lợi nhuận sau thuế ấn tượng nhờ vào việc bán hàng trả chậm với số lượng lớn, nhưng dòng tiền hoạt động ròng lại thấp vì chưa thu hồi được tiền từ các khoản phải thu. Trong khi đó, một doanh nghiệp khác có thể có dòng tiền hoạt động ròng mạnh mẽ nhờ vào việc thu hồi nợ nhanh chóng, nhưng lợi nhuận sau thuế lại thấp hơn do chi phí khấu hao cao hoặc các khoản chi phí khác phát sinh.

Vì vậy, việc chỉ dựa vào lợi nhuận sau thuế để đánh giá toàn diện tình hình tài chính của một doanh nghiệp là không đủ. Cần phải xem xét cả dòng tiền hoạt động kinh doanh ròng để có bức tranh tổng quan hơn. Hai chỉ số này bổ sung cho nhau, cung cấp những thông tin quan trọng khác nhau: lợi nhuận sau thuế phản ánh hiệu quả kinh doanh theo góc nhìn kế toán, còn dòng tiền hoạt động ròng phản ánh khả năng sinh lời thực tế của doanh nghiệp. Sự kết hợp thông tin từ cả hai chỉ số giúp các nhà đầu tư và các bên liên quan có cái nhìn toàn diện và chính xác hơn về sức khỏe và tiềm năng của doanh nghiệp. Chỉ khi đó, quyết định đầu tư hay hợp tác mới được đưa ra một cách sáng suốt và hiệu quả.