Dãy Trường Sơn kết thúc ở đâu?

Dãy Trường Sơn, xương sống hùng vĩ của bán đảo Đông Dương, không kết thúc đột ngột như một bức tranh được cắt cúp. Không có một cột mốc, một ngọn núi cuối cùng nào đánh dấu ranh giới chính xác nơi dãy núi huyền thoại này chấm dứt. Thay vào đó, Trường Sơn dần dần tiêu biến, như một khúc nhạc lắng xuống âm điệu, hòa quyện vào cảnh sắc dịu dàng của đồng bằng ven biển miền Trung và cao nguyên Tây Nguyên. Sự biến mất này không phải là một sự kết thúc bi thảm, mà là một sự chuyển đổi mềm mại, một sự giao thoa tinh tế giữa núi non và đồng bằng.

Hình dung Trường Sơn như một con rồng khổng lồ, thân mình uốn lượn qua hàng ngàn cây số, từ biên giới Lào đến tận miền Trung Việt Nam. Đến một điểm nào đó, hơi thở của con rồng dần yếu đi, sức mạnh của nó không còn đủ để nâng đỡ những đỉnh núi cao chót vót. Những dãy núi hùng vĩ dần thu nhỏ lại, trở thành những đồi thấp, những gò đống nhấp nhô, rồi cuối cùng hòa vào lòng đất bằng phẳng của đồng bằng. Quá trình này diễn ra từ từ, không phải là một sự thay đổi đột ngột, mà là một sự chuyển tiếp êm ái, tinh tế.

Phần cuối phía nam của dãy Trường Sơn thường được người ta quy ước là khu vực quanh tỉnh Bình Thuận và một phần Tây Nguyên. Tuy nhiên, đây chỉ là một cách hiểu tương đối, một sự xác định mang tính ước lệ hơn là chính xác tuyệt đối. Ranh giới thực sự của dãy Trường Sơn ở phía nam rất khó xác định, thậm chí là mơ hồ, tùy thuộc vào tiêu chí và cách hiểu về địa hình của mỗi người. Một người địa chất học có thể xác định ranh giới dựa trên cấu trúc địa chất, một nhà địa lý dựa trên độ cao địa hình, còn một người dân địa phương lại dựa trên những đặc điểm địa hình quen thuộc trong sinh hoạt hàng ngày.

Sự không rõ ràng về ranh giới này chính là nét đặc trưng của Trường Sơn. Nó không phải là một thực thể tĩnh, bất biến, mà là một hệ thống động, luôn vận động, biến đổi theo thời gian và chịu tác động của nhiều yếu tố tự nhiên. Sự chuyển tiếp từ những đỉnh núi cao sừng sững, hiểm trở đến những vùng đồi thấp, đồng bằng phẳng lặng diễn ra một cách từ từ, không phải là một đường biên giới sắc nét, dễ dàng nhận biết. Thậm chí, giữa những đồi thấp đó vẫn còn ẩn chứa những dấu tích của dãy Trường Sơn, những mảng đá cổ xưa, những dòng suối khe nhỏ bé vẫn mang trong mình hơi thở mạnh mẽ của dãy núi huyền thoại. Chính vì sự chuyển tiếp êm đềm này mà ranh giới của Trường Sơn trở nên khó xác định, nhưng cũng chính điều đó tạo nên vẻ đẹp kỳ diệu và sự quyến rũ riêng biệt của nó. Trường Sơn không kết thúc, nó chỉ biến đổi, hòa quyện vào thiên nhiên, trở thành một phần không thể tách rời của bức tranh đất nước Việt Nam.