Dưới thời nhà Nguyễn, quần đảo Hoàng Sa có tên là gì?

Dưới bóng triều Nguyễn: Những tên gọi và dấu ấn chủ quyền trên quần đảo Hoàng Sa

Nhắc đến Hoàng Sa, chúng ta nhớ đến những hòn đảo thiêng liêng thuộc chủ quyền thiêng liêng của Việt Nam. Ít ai biết rằng, dưới thời nhà Nguyễn, quần đảo này mang những tên gọi khác, phản ánh sự hiểu biết và cách thức quản lý của triều đại phong kiến cuối cùng trong lịch sử Việt Nam.

Dưới triều Nguyễn, Hoàng Sa không chỉ mang một danh xưng duy nhất. Các văn bản lịch sử và địa lý thời bấy giờ cho thấy sự đa dạng trong cách gọi, thể hiện sự am hiểu về vị trí và đặc điểm của quần đảo. Tên gọi phổ biến nhất có lẽ là Vạn Lý Trường Sa (dùng để chỉ cụm đảo phía đông của quần đảo) và Đại Trường Sa. Cái tên Trường Sa gợi lên hình ảnh một dải cát dài vô tận, trải rộng trên biển Đông, khẳng định quy mô và tầm quan trọng của quần đảo.

Ngoài ra, trong một số tài liệu cổ, Hoàng Sa còn được biết đến với cái tên Bãi Cát Vàng. Tên gọi này mang tính miêu tả, có lẽ bắt nguồn từ màu sắc đặc trưng của cát trên các hòn đảo, được ánh mặt trời phản chiếu lấp lánh. Nó cũng có thể liên quan đến giá trị kinh tế của quần đảo, nơi có nhiều tài nguyên quý giá như hải sản, chim yến, và các loại khoáng sản khác.

Tuy nhiên, điều quan trọng hơn tên gọi, chính là hành động thực tế mà nhà Nguyễn đã thực hiện để khẳng định chủ quyền đối với Hoàng Sa. Triều đình đã tổ chức và duy trì hoạt động của đội Hoàng Sa, một lực lượng đặc biệt với những nhiệm vụ quan trọng. Các binh phu trong đội Hoàng Sa, dưới sự chỉ huy của các quan lại, hàng năm được cử ra đảo để thực hiện nhiều công việc. Họ không chỉ khai thác các sản vật quý hiếm như đồi mồi, hải sâm, bào ngư, mà còn có nhiệm vụ cắm cờ, dựng bia chủ quyền, và thu thập các vật phẩm từ tàu thuyền nước ngoài gặp nạn.

Việc thành lập và duy trì đội Hoàng Sa là minh chứng rõ ràng nhất cho chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo này. Nó thể hiện sự quản lý nhà nước một cách liên tục, có tổ chức, và có mục đích rõ ràng. Những hoạt động khai thác và khẳng định chủ quyền của đội Hoàng Sa đã được ghi chép cẩn thận trong các sử sách, bản đồ, và văn bản hành chính của triều Nguyễn, trở thành những bằng chứng lịch sử không thể chối cãi.

Như vậy, dưới triều Nguyễn, Hoàng Sa không chỉ là một vùng biển đảo xa xôi, mà là một phần lãnh thổ thiêng liêng được quản lý và bảo vệ. Những tên gọi Vạn Lý Trường Sa, Đại Trường Sa, Bãi Cát Vàng, cùng với hoạt động của đội Hoàng Sa, đã khắc sâu dấu ấn chủ quyền của Việt Nam lên quần đảo này, tạo nền tảng vững chắc cho các thế hệ sau tiếp tục bảo vệ và khẳng định chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Ngày nay, những bằng chứng lịch sử này vẫn là những cơ sở pháp lý và lịch sử quan trọng trong cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo của Việt Nam trên Biển Đông. Việc nghiên cứu và tìm hiểu về lịch sử Hoàng Sa dưới thời nhà Nguyễn không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về quá trình xác lập chủ quyền của Việt Nam, mà còn khơi dậy lòng yêu nước và ý thức trách nhiệm của mỗi người dân đối với việc bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.