Nhật Bản làm việc đến mấy giờ?

“Tan sở lúc 5 giờ chiều”: Liệu có phải sự thật về giờ làm việc của người Nhật?

Nhật Bản, đất nước mặt trời mọc, nổi tiếng với kỷ luật và tinh thần làm việc đáng ngưỡng mộ. Chúng ta thường nghe đến câu chuyện về những “salaryman” miệt mài, cống hiến hết mình cho công ty. Nhưng liệu hình ảnh “tan sở lúc 5 giờ chiều” có thực sự phản ánh đúng thực tế giờ làm việc của người Nhật?

Về lý thuyết, luật lao động Nhật Bản quy định một ngày làm việc tiêu chuẩn là 8 tiếng, thường bắt đầu từ 8 giờ sáng và kết thúc lúc 5 giờ chiều, tương tự như khung giờ làm việc phổ biến ở Việt Nam. Nghỉ trưa một tiếng, làm việc từ thứ Hai đến thứ Sáu – nghe có vẻ lý tưởng. Tuy nhiên, bức tranh thực tế lại phức tạp và đa sắc thái hơn nhiều.

“Làm thêm giờ” – Văn hóa và Áp lực:

Một trong những yếu tố chính làm “sai lệch” khung giờ lý tưởng là văn hóa làm thêm giờ (overtime). Ở Nhật Bản, việc ở lại làm việc muộn hơn giờ quy định không đơn thuần là vì công việc quá tải, mà còn là một cách thể hiện sự tận tụy, tinh thần đồng đội và lòng trung thành với công ty. Việc ra về sớm hơn đồng nghiệp, đặc biệt là cấp trên, thường được xem là không lịch sự, thậm chí có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự nghiệp.

Áp lực từ đồng nghiệp và văn hóa “trọng tuổi tác” (seniority) cũng góp phần thúc đẩy tình trạng làm thêm giờ. Những nhân viên trẻ thường cảm thấy cần phải chứng minh bản thân bằng cách ở lại làm việc muộn, ngay cả khi công việc đã hoàn thành.

Không phải ai cũng “làm thêm giờ”:

Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng bức tranh “làm thêm giờ” không phải là toàn cảnh. Trong những năm gần đây, chính phủ và các doanh nghiệp Nhật Bản đã và đang nỗ lực cải thiện điều kiện làm việc và giảm thiểu tình trạng làm thêm giờ quá mức. Các chính sách như “Premium Friday” (về sớm vào chiều thứ Sáu cuối tháng) hay khuyến khích nghỉ phép đã bắt đầu mang lại những thay đổi tích cực.

Bên cạnh đó, sự thay đổi trong tư duy của thế hệ trẻ, những người coi trọng sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân hơn, cũng góp phần làm thay đổi văn hóa làm việc truyền thống. Các công ty khởi nghiệp (start-up) và những ngành nghề sáng tạo thường có môi trường làm việc linh hoạt và ít áp lực làm thêm giờ hơn.

Vậy người Nhật làm việc đến mấy giờ?

Câu trả lời không hề đơn giản. Giờ làm việc thực tế của người Nhật phụ thuộc vào nhiều yếu tố: ngành nghề, vị trí, quy mô công ty, văn hóa doanh nghiệp, thậm chí là khu vực địa lý. Mặc dù luật pháp quy định khung giờ làm việc tiêu chuẩn, nhưng thực tế, nhiều người vẫn phải làm thêm giờ, có khi đến 7 giờ, 8 giờ tối, thậm chí muộn hơn. Tuy nhiên, với những nỗ lực cải cách và sự thay đổi trong tư duy, hy vọng rằng trong tương lai, “tan sở lúc 5 giờ chiều” sẽ trở thành hiện thực phổ biến hơn, mang lại sự cân bằng và hạnh phúc cho người lao động Nhật Bản.

Tóm lại, “Tan sở lúc 5 giờ chiều” là mục tiêu, là quy định trên giấy tờ, nhưng chưa hoàn toàn là thực tế cho tất cả người lao động Nhật Bản. Đó là một hành trình cải cách văn hóa, một cuộc chiến giữa truyền thống và sự thay đổi, và kết quả cuối cùng vẫn còn là một ẩn số thú vị.