Tiểu cầu giảm bao nhiêu thì phải truyền?

Tiểu cầu giảm bao nhiêu thì phải truyền? Không chỉ là vấn đề con số

Tiểu cầu, những “chiến binh tí hon” trong máu, đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu, giúp ngăn ngừa chảy máu. Khi số lượng tiểu cầu giảm xuống dưới mức bình thường, nguy cơ chảy máu tự phát tăng lên. Mặc dù con số 10 x 10⁹/L thường được nhắc đến như một ngưỡng cần xem xét truyền tiểu cầu, nhưng thực tế, quyết định truyền không hề đơn giản như vậy. Nó không chỉ phụ thuộc vào một con số tuyệt đối mà còn là một bức tranh tổng thể được vẽ nên từ nhiều yếu tố.

Đúng là khi số lượng tiểu cầu xuống dưới 10 x 10⁹/L, nguy cơ xuất huyết đáng kể, thậm chí đe dọa tính mạng, là rất cao. Tuy nhiên, đây chỉ là một chỉ số tham khảo, một “đèn vàng” cảnh báo chứ không phải là “đèn đỏ” bắt buộc phải truyền. Một bệnh nhân có tiểu cầu 8 x 10⁹/L nhưng không có biểu hiện chảy máu, sức khỏe ổn định, có thể chưa cần truyền ngay. Ngược lại, một bệnh nhân khác có tiểu cầu 15 x 10⁹/L nhưng đang chảy máu cam, chảy máu chân răng, xuất hiện các chấm xuất huyết trên da thì việc truyền tiểu cầu có thể được cân nhắc sớm hơn.

Vậy, ngoài số lượng tiểu cầu, bác sĩ còn dựa vào những yếu tố nào để quyết định truyền?

• Mức độ chảy máu: Chảy máu nhiều hay ít, chảy máu ở vị trí nào (chảy máu trong não nguy hiểm hơn chảy máu ngoài da), tốc độ chảy máu ra sao… đều là những yếu tố quan trọng.
• Tình trạng lâm sàng của bệnh nhân: Bệnh nhân đang sốt cao, nhiễm trùng, suy đa tạng… sẽ có nguy cơ chảy máu cao hơn và cần được xem xét truyền tiểu cầu sớm hơn dù số lượng tiểu cầu có thể chưa xuống quá thấp. Bên cạnh đó, tuổi tác, các bệnh lý nền, tiền sử dị ứng… cũng được cân nhắc.
• Nguyên nhân gây giảm tiểu cầu: Giảm tiểu cầu do ung thư máu khác với giảm tiểu cầu do sốt xuất huyết. Mỗi nguyên nhân sẽ có cách tiếp cận và điều trị khác nhau, ảnh hưởng đến quyết định truyền tiểu cầu.
• Đánh giá của bác sĩ chuyên khoa: Kinh nghiệm và chuyên môn của bác sĩ huyết học đóng vai trò quyết định. Họ sẽ tổng hợp tất cả các thông tin, kết hợp với khám lâm sàng để đưa ra quyết định phù hợp nhất cho từng bệnh nhân.

Tóm lại, việc truyền tiểu cầu là một quyết định y khoa phức tạp, không thể chỉ dựa vào một con số duy nhất. Việc tự ý truyền tiểu cầu khi chưa có chỉ định của bác sĩ có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, khi thấy có dấu hiệu giảm tiểu cầu như xuất hiện các chấm xuất huyết dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng kéo dài…, hãy đến ngay cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đừng tự ý điều trị, hãy tin tưởng và làm theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.