5 Apa yang dimaksud dengan manajemen risiko pada Bank?

Lima Aspek Utama Pengurusan Risiko di Institusi Perbankan

Industri perbankan, dengan sifatnya yang berurusan dengan jumlah wang yang besar dan pelbagai transaksi kompleks, sentiasa terdedah kepada pelbagai risiko. Pengurusan risiko yang berkesan adalah tulang belakang kelangsungan dan kejayaan mana-mana institusi perbankan. Bukan sekadar mematuhi peraturan, ia merupakan satu budaya yang diterapkan dalam setiap peringkat operasi. Berikut adalah lima aspek utama yang merangkumi pengurusan risiko dalam bank:

1. Pengenalpastian Risiko yang Proaktif dan Komprehensif: Aspek pertama dan paling penting ialah mengenal pasti semua risiko yang berpotensi menjejaskan bank. Ini bukan sekadar senarai risiko yang “biasa”, tetapi satu usaha yang proaktif untuk meneliti semua aspek operasi, dari sistem teknologi maklumat, proses dalaman, hingga ke hubungan dengan pelanggan dan pihak berkepentingan lain. Analisis ini perlu menyeluruh, merangkumi risiko yang boleh diramal dan yang tidak dijangka, serta menilai kemungkinan dan impak setiap risiko tersebut. Contohnya, risiko siber, perubahan dasar monetari, kegagalan sistem, dan reputasi negatif akibat salah urus tadbir perlu dikaji dengan teliti.

2. Pengukuran dan Penilaian Risiko yang Tepat: Selepas mengenal pasti risiko, langkah seterusnya ialah mengukur dan menilai saiz dan impaknya. Teknik kuantitatif dan kualitatif digunakan untuk menentukan kebarangkalian berlakunya risiko dan kesan kerugian yang mungkin. Ini memerlukan penggunaan model-model statistik, data sejarah, dan kepakaran pakar dalam pelbagai bidang. Contohnya, dalam pengukuran risiko kredit, bank perlu menilai kemampuan peminjam untuk membayar balik pinjaman berdasarkan sejarah kredit, pendapatan, dan faktor-faktor lain.

3. Strategi Mitigasi Risiko yang Berkesan: Setelah risiko diukur dan dinilai, bank perlu merangka strategi mitigasi yang sesuai. Strategi ini boleh merangkumi pelbagai pendekatan, antaranya mengelakkan risiko sama sekali, mengurangkan kemungkinan berlakunya risiko, memindahkan risiko kepada pihak lain (seperti melalui insurans), atau menerima risiko dan memperuntukkan modal untuk menampung kerugian potensial. Contohnya, untuk mengurangkan risiko siber, bank boleh melabur dalam sistem keselamatan yang canggih dan melatih kakitangan mereka tentang amalan keselamatan siber yang terbaik.

4. Pemantauan dan Pelaporan Risiko yang Berterusan: Pengurusan risiko bukanlah satu proses statik. Ia memerlukan pemantauan berterusan terhadap semua risiko yang dikenal pasti. Bank perlu sentiasa memantau petunjuk utama (Key Performance Indicators – KPIs) yang berkaitan dengan risiko, dan membuat laporan secara berkala kepada pengurusan atasan dan pihak berkuasa pengawalseliaan. Sistem amaran awal perlu diwujudkan untuk mengesan sebarang perubahan yang signifikan dalam profil risiko bank.

5. Budaya Pengurusan Risiko yang Kukuh: Kejayaan pengurusan risiko bergantung bukan sahaja kepada sistem dan prosedur, tetapi juga kepada budaya organisasi. Bank perlu menanamkan budaya pengurusan risiko yang kuat di kalangan semua kakitangan, di mana setiap individu bertanggungjawab terhadap pengurusan risiko dalam bidang kerja masing-masing. Ini memerlukan latihan yang komprehensif, garis panduan yang jelas, dan sistem insentif yang menggalakkan pengurusan risiko yang berkesan. Ketelusan dan akauntabiliti adalah penting dalam mewujudkan budaya ini.

Kesimpulannya, pengurusan risiko di institusi perbankan merupakan satu proses yang dinamik dan berbilang peringkat. Lima aspek utama yang dibincangkan di atas saling berkait dan perlu diuruskan secara menyeluruh untuk memastikan kestabilan kewangan bank dan melindungi kepentingan pemegang saham, pelanggan, dan sistem kewangan secara keseluruhannya.