Apa yang dimaksud dengan risiko operasional dan contohnya?

Risiko Operasi: Ancaman Senyap yang Mengancam Keuntungan

Dalam dunia perniagaan yang kompetitif dan dinamik, kejayaan sesebuah organisasi bukan sahaja bergantung kepada strategi pemasaran yang mantap dan inovasi produk, malah turut dipengaruhi oleh keupayaan untuk mengurus risiko dengan berkesan. Salah satu risiko yang sering diabaikan, namun berpotensi mengakibatkan kerugian besar ialah risiko operasi. Berbeza dengan risiko kewangan atau risiko pasaran, risiko operasi merujuk kepada potensi gangguan terhadap aktiviti perniagaan biasa yang berpunca daripada pelbagai faktor dalaman dan luaran yang sering kali berada di luar kawalan langsung syarikat.

Risiko operasi bukanlah sekadar masalah teknikal atau kegagalan peralatan. Ia merangkumi spektrum yang lebih luas, melibatkan ancaman yang boleh menjejaskan keseluruhan operasi, produktiviti, reputasi, dan akhirnya, keuntungan. Bayangkan sebuah syarikat yang beroperasi lancar, tiba-tiba diuji dengan satu kejadian yang tidak dijangka. Kejadian itu boleh menyebabkan gangguan operasi yang ketara, mengakibatkan kerugian kewangan dan menjejaskan keyakinan pelabur. Inilah inti pati risiko operasi.

Untuk lebih memahami, mari kita lihat beberapa contoh konkrit yang mencerminkan kepelbagaian risiko operasi:

1. Bencana Alam dan Kejadian Luar Biasa: Banjir kilat yang melanda kawasan kilang, gempa bumi yang merosakkan infrastruktur, atau kebakaran besar yang memusnahkan gudang stok – semua ini merupakan contoh risiko operasi yang boleh mengakibatkan gangguan operasi jangka panjang dan kerugian harta benda yang besar. Lebih daripada sekadar kerugian fizikal, proses pemulihan dan penggantian infrastruktur juga memerlukan kos yang signifikan.

2. Kegagalan Sistem Teknologi Maklumat (IT): Di era digital ini, kebergantungan terhadap sistem IT adalah amat tinggi. Kegagalan sistem, sama ada disebabkan serangan siber, kerosakan perkakasan, atau ralat perisian, boleh melumpuhkan operasi seharian, menjejaskan pengeluaran, perkhidmatan pelanggan, dan akses kepada data penting. Bayangkan impaknya kepada sebuah bank jika sistem ATM dan perbankan dalam talian terganggu selama beberapa hari.

3. Ketidakstabilan Politik dan Ekonomi: Perubahan dasar kerajaan yang tidak dijangka, ketidakstabilan ekonomi global, atau konflik politik di negara-negara tertentu boleh menjejaskan rantaian bekalan, mengakibatkan kekurangan bahan mentah, peningkatan kos pengeluaran, dan penurunan permintaan. Hal ini amat ketara bagi syarikat yang beroperasi secara antarabangsa.

4. Isu Sumber Manusia: Kekurangan pekerja mahir, mogok pekerja, atau isu berkaitan kesihatan dan keselamatan pekerjaan boleh mengganggu produktiviti dan menjejaskan kualiti output. Kehilangan pekerja berpengalaman juga boleh mengakibatkan kehilangan pengetahuan dan kepakaran yang sukar diganti.

5. Wabak Penyakit Berjangkit: Pandemik seperti COVID-19 telah menunjukkan betapa mudahnya wabak penyakit boleh mengganggu operasi perniagaan. Sekatan pergerakan, penutupan pejabat, dan keperluan untuk bekerja dari rumah boleh menjejaskan produktiviti dan mencabar pengurusan operasi.

Kesimpulannya, risiko operasi merupakan ancaman yang kompleks dan pelbagai. Memahami dan mengurus risiko ini dengan berkesan adalah penting bagi memastikan kelangsungan dan kejayaan sesebuah organisasi. Strategi pengurusan risiko yang komprehensif, termasuk pelan kontingensi dan insurans yang sesuai, adalah langkah proaktif yang perlu diambil untuk mengurangkan impak negatif risiko operasi dan memastikan ketahanan perniagaan dalam menghadapi ketidakpastian.