Apakah dalam perbankan syariah menghadapi resiko yang sama dengan bank konvensional?

Adakah Risiko dalam Perbankan Syariah Sama dengan Perbankan Konvensional?

Perbankan syariah, dengan asasnya yang berpegang kepada prinsip-prinsip Islam, mungkin kelihatan sama dengan perbankan konvensional pada pandangan pertama. Namun, hakikatnya, risiko yang dihadapi adalah berbeza. Walaupun kedua-duanya berhadapan dengan risiko kredit dan pasaran yang umum, perbankan syariah mempunyai risiko-risiko unik yang tersendiri, yang perlu dikaji dengan teliti.

Perbankan konvensional, yang beroperasi atas prinsip riba dan pelaburan spekulatif, cenderung berdepan dengan risiko yang lebih tertumpu pada ketidakpastian pasaran dan kelakuan peminjam. Ia bergantung kepada faedah (riba) sebagai mekanisme pengumpulan dana dan ini boleh menjadi punca kepada ketidakseimbangan dalam sistem kewangan. Pada masa yang sama, risiko yang diakui seperti risiko kredit dan pasaran tetap menjadi kebimbangan utama.

Berbeza dengan itu, perbankan syariah menggabungkan prinsip-prinsip Islam seperti akad jual beli, mudarabah, dan musyarakah dalam operasi kewangannya. Ini mencipta landskap risiko yang berbeza. Risiko kredit masih wujud, namun ia dikurangkan melalui kaedah-kaedah pelaburan yang lebih berhati-hati dan pengurusan portfolio yang teliti. Perbezaan yang utama terletak pada risiko pulangan pelaburan dan risiko pelaburan itu sendiri. Risiko pulangan pelaburan diukur berasaskan nisbah keuntungan dan kerugian yang dipersetujui dalam setiap pelaburan. Manakala risiko pelaburan, yang merangkumi perkara seperti risiko pasaran yang dihadapi aset yang dilaburkan, juga diperhalusi. Ini dijelaskan lebih lanjut dalam Peraturan OJK nombor 65 tahun 2016 yang menggariskan pelbagai aspek risiko dalam perbankan syariah.

Perbezaan lain yang perlu diberi perhatian ialah kaedah pengurusan risiko. Perbankan syariah menekankan kepelbagaian pelaburan, pengurusan risiko yang lebih teliti, dan pengurangan risiko melalui perkongsian pelaburan. Perancangan dan pengurusan pelaburan secara aktif ini mengurangkan kebergantungan pada spekulasi yang boleh membawa kepada risiko yang lebih besar dalam perbankan konvensional. Walau bagaimanapun, risiko pasaran tetap boleh menjejaskan pelaburan, seperti mana-mana pelaburan lain.

Kesimpulannya, walaupun risiko kredit dan pasaran wujud dalam kedua-dua perbankan syariah dan konvensional, risiko pulangan pelaburan dan risiko pelaburan yang tersendiri dalam perbankan syariah memerlukan pendekatan pengurusan yang berbeza. Perbankan syariah, dengan asasnya yang teguh dalam prinsip-prinsip Islam, memberikan keutamaan kepada ketelusan, keadilan, dan keseimbangan. Ini menjadikan struktur risiko dalam perbankan syariah berbeza dan unik daripada perbankan konvensional, walaupun terdapat beberapa persamaan. Oleh itu, analisis risiko dalam perbankan syariah perlu mengambil kira keunikan dan kerangka nilai yang berbeza yang melekat pada sistem ini.