Apakah reksadana bisa gagal bayar?

Reksadana dan Risiko Gagal Bayar: Adakah Ia Mungkin?

Ramai pelabur menganggap reksadana sebagai instrumen pelaburan yang agak selamat. Walaupun secara relatifnya ia kurang berisiko berbanding pelaburan langsung dalam pasaran saham, kewujudan risiko tetap tidak dapat dinafikan sepenuhnya, termasuklah risiko gagal bayar, walaupun jarang berlaku. Persoalannya, bagaimanakah reksadana boleh gagal bayar?

Secara asasnya, reksadana mengumpul dana daripada ramai pelabur dan melaburkannya dalam pelbagai aset seperti saham, bon, sekuriti hutang, dan instrumen pasaran wang. Keuntungan atau kerugian daripada pelaburan ini kemudiannya diagihkan kepada para pelabur mengikut unit yang dipegang. Jadi, keupayaan reksadana untuk membayar pulangan bergantung sepenuhnya kepada prestasi aset-aset di dalam portfolionya.

Berikut adalah beberapa senario yang boleh menyebabkan reksadana berdepan risiko gagal bayar, walaupun kebarangkaliannya rendah:

• Kegagalan Pengurus Dana: Walaupun jarang berlaku, pengurusan dana yang lemah, penipuan, atau salah laku boleh mengakibatkan kerugian besar kepada reksadana, seterusnya menjejaskan keupayaan untuk membayar pulangan kepada pelabur. Namun, peraturan dan pengawasan yang ketat oleh badan pengawal selia seperti Suruhanjaya Sekuriti Malaysia (SC) dapat meminimumkan risiko ini.

• Penumpuan Aset yang Tinggi: Jika reksadana terlalu tertumpu kepada pelaburan dalam sektor atau syarikat tertentu, kegagalan dalam sektor atau syarikat tersebut boleh memberi impak yang besar kepada keseluruhan portfolio. Diversifikasi yang lemah inilah yang boleh meningkatkan risiko gagal bayar.

• Krisis Ekonomi atau Pasaran: Kejatuhan pasaran yang drastik atau krisis ekonomi yang tidak dijangka boleh menjejaskan nilai aset dalam portfolio reksadana. Walaupun kebiasaannya bersifat sementara, situasi ini boleh menyebabkan pengurangan nilai unit dan kesukaran untuk menebus unit pada harga yang diharapkan.

• Kegagalan Bayar Instrumen Underlying: Seperti yang dinyatakan, jika reksadana melabur dalam bon atau sekuriti hutang syarikat dan syarikat tersebut gagal bayar, ia akan memberi kesan langsung kepada nilai aset reksadana dan boleh menyebabkan kesukaran untuk membayar pulangan. Ini lebih berisiko bagi reksadana yang melabur dalam bon berisiko tinggi (high-yield bonds) atau instrumen hutang daripada syarikat yang kurang kukuh.

• Penebusan Besar-besaran (Run): Jika ramai pelabur serentak menebus unit mereka dalam tempoh yang singkat, ia boleh memaksa pengurus dana untuk menjual aset pada harga yang rendah bagi memenuhi permintaan penebusan. Situasi ini boleh menjejaskan nilai aset dan pulangan kepada pelabur yang masih memegang unit.

Walaupun risiko gagal bayar wujud, ia bukanlah sesuatu yang perlu ditakuti secara berlebihan. Penting untuk memahami risiko yang terlibat dan membuat pilihan pelaburan yang bijak. Melakukan kajian yang teliti terhadap reksadana, memahami objektif pelaburan, dan mempelbagaikan portfolio pelaburan adalah langkah-langkah penting untuk mengurangkan risiko dan mencapai matlamat kewangan anda. Berunding dengan penasihat kewangan juga disarankan untuk mendapatkan nasihat yang professional.