Jenis bank umum ada berapa?

Lebih daripada Tiga: Memahami Kepelbagaian Jenis Bank di Malaysia

Sistem perbankan Malaysia, jauh daripada gambaran ringkas “tiga jenis bank”, sebenarnya mencakupi spektrum institusi kewangan yang lebih luas dan kompleks. Walaupun Bank Negara Malaysia (BNM) sebagai bank pusat, bank perdagangan (konvensional dan Islam), dan bank perkreditan rakyat (konvensional dan Islam) membentuk tulang belakang sistem, pengkelasan yang lebih terperinci mendedahkan kepelbagaian yang lebih mendalam. Menyatakan hanya tiga jenis adalah terlalu ringkas dan tidak mencerminkan realiti operasi perbankan negara.

Daripada sudut fungsi dan perkhidmatan, kita boleh mengkategorikan institusi perbankan di Malaysia kepada beberapa jenis yang lebih spesifik:

1. Bank Negara Malaysia (BNM): Sebagai bank pusat, BNM memainkan peranan pengawalseliaan, pengurusan polisi monetari, dan sebagai bank kepada kerajaan. Peranannya berbeza daripada bank-bank lain yang beroperasi untuk keuntungan dan melayani pelanggan individu serta korporat.

2. Bank Komersial: Kategori ini lebih luas daripada sekadar “bank perdagangan.” Ia merangkumi:

   • Bank Komersial Konvensional: Bank-bank ini beroperasi berdasarkan prinsip perbankan konvensional, menawarkan pelbagai produk dan perkhidmatan seperti akaun simpanan, pinjaman peribadi dan perniagaan, pembiayaan hartanah, dan perkhidmatan perbankan korporat.

   • Bank Islam: Bank-bank ini beroperasi berdasarkan prinsip Syariah Islam, menawarkan produk dan perkhidmatan seperti pembiayaan, akad murabahah, mudarabah, dan lain-lain, selaras dengan hukum Islam. Perlu diingat bahawa perkhidmatan yang ditawarkan mungkin berbeza antara satu bank Islam dengan bank Islam yang lain.

3. Bank Perkreditan Rakyat (BPR): Kategori ini lebih fokus kepada pembangunan ekonomi setempat, khususnya bagi usahawan kecil dan sederhana (UKM) serta masyarakat luar bandar. Terdapat dua jenis:

   • BPR Konvensional: BPR ini menawarkan pinjaman dan perkhidmatan kewangan kepada golongan sasaran mengikut prinsip perbankan konvensional.

   • BPR Patuh Syariah (BPRS): BPRS menawarkan produk dan perkhidmatan kewangan yang selaras dengan prinsip Syariah Islam kepada UKM dan masyarakat luar bandar.

4. Institusi Kewangan Bukan Bank (IKNB): Kategori ini merangkumi pelbagai jenis institusi seperti koperasi, syarikat insurans, syarikat takaful, dan syarikat pelaburan. Walaupun bukan bank, mereka memainkan peranan penting dalam sistem kewangan negara dengan menawarkan perkhidmatan kewangan alternatif.

Kesimpulannya, menyatakan terdapat hanya tiga jenis bank di Malaysia adalah suatu penyederhanaan yang meminggirkan kepelbagaian dan kerumitan sistem perbankan negara. Memahami perbezaan antara jenis-jenis institusi kewangan yang disebutkan di atas adalah penting untuk mendapatkan gambaran yang lebih jelas dan komprehensif tentang landskap perbankan Malaysia. Kepelbagaian ini membolehkan akses kepada perkhidmatan kewangan yang lebih inklusif dan responsif terhadap keperluan pelbagai segmen masyarakat.