Stunting anak sampai umur berapa?

Bayang-Bayang Stunting: Kesannya Merekah Hingga Dewasa

Stunting, gangguan pertumbuhan yang menjejaskan perkembangan fizikal dan kognitif kanak-kanak, sering dikaitkan dengan 1000 hari pertama kehidupan – tempoh kritikal dari dalam kandungan sehinggalah anak berusia dua tahun. Data daripada SSGI 2022 menunjukkan purata kejadian stunting dikesan antara 24 hingga 35 bulan, tetapi adakah itu bermakna kesan negatifnya terhenti di situ? Jawapannya: tidak. Meskipun proses stunting bermula di peringkat awal kehidupan, bayang-bayangnya mampu merekah hingga ke alam dewasa, meninggalkan kesan yang mendalam dan sukar dipadamkan.

Kekeliruan sering timbul tentang jangka masa kesan stunting. Ramai yang beranggapan bahawa sekiranya anak telah mengatasi usia dua tahun tanpa gejala ketara, maka mereka selamat daripada implikasi jangka panjang. Anggapan ini adalah tidak tepat. Stunting memberi kesan kumulatif; kerosakan yang berlaku pada peringkat awal akan mempengaruhi perkembangan di kemudian hari.

Bayangkan sebuah pokok yang kekurangan zat makanan di peringkat anak benih. Pokok itu mungkin masih hidup, tetapi saiznya akan jauh lebih kecil berbanding pokok yang sihat. Begitulah juga dengan kanak-kanak yang mengalami stunting. Kekurangan zat makanan dan rangsangan yang mencukupi pada peringkat awal mengakibatkan pertumbuhan fizikal dan mental yang terbantut. Kesannya bukan sahaja terbatas kepada ketinggian, malah meliputi pelbagai aspek lain.

Antara kesan jangka panjang stunting termasuklah:

• Keupayaan kognitif yang terhad: Stunting boleh menjejaskan perkembangan otak, mengakibatkan masalah pembelajaran, keupayaan penyelesaian masalah yang lemah, dan tahap IQ yang lebih rendah.
• Kesihatan yang lemah: Kanak-kanak yang mengalami stunting lebih mudah diserang penyakit, mempunyai sistem imun yang lemah, dan berisiko tinggi mengalami masalah kesihatan kronik seperti diabetes dan penyakit jantung di masa dewasa.
• Prestasi akademik yang rendah: Kesukaran dalam pembelajaran dan tumpuan boleh menyebabkan prestasi akademik yang kurang memberangsangkan, sekali gus menjejaskan peluang pekerjaan dan pendapatan di masa hadapan.
• Produktiviti yang rendah: Pada usia dewasa, individu yang pernah mengalami stunting mungkin berdepan dengan produktiviti yang rendah di tempat kerja akibat daripada kesihatan yang lemah dan keupayaan kognitif yang terhad.
• Kualiti hidup yang terjejas: Kesan gabungan daripada semua faktor di atas akhirnya menjejaskan kualiti hidup individu, baik dari segi fizikal, mental, dan sosial.

Kesimpulannya, stunting bukanlah isu yang boleh dianggap ringan. Walaupun diagnosis umumnya dilakukan pada usia 24 hingga 35 bulan, kesan jangka panjangnya mampu menghantui individu sehingga dewasa. Pendekatan pencegahan yang komprehensif, bermula dari sebelum mengandung sehinggalah usia dua tahun, adalah amat penting bagi memastikan generasi akan datang bebas daripada belenggu stunting dan mampu mencapai potensi penuh mereka. Kerjasama erat antara ibu bapa, kerajaan, dan komuniti adalah kunci untuk mencapai matlamat ini.