Siapa yang boleh minta fasakh?

Fasakh: Siapa Layak Memohon Pembubaran Ikatan Perkahwinan?

Perkahwinan, ikatan suci yang dibina atas dasar kasih sayang dan persefahaman, kadangkala diuji dengan pelbagai cabaran. Apabila ikatan tersebut tidak dapat diselamatkan lagi dan menimbulkan kepayahan yang berpanjangan, fasakh menjadi satu jalan penyelesaian bagi membubarkan perkahwinan tersebut. Namun, siapakah yang berhak memohon fasakh ini?

Secara ringkasnya, kedua-dua pihak dalam perkahwinan, iaitu suami mahupun isteri, boleh memohon fasakh di Mahkamah Syariah yang mempunyai bidang kuasa. Ini berdasarkan Seksyen 52(1A) Akta Undang-Undang Keluarga Islam (Wilayah-Wilayah Persekutuan) 1984 (Akta 303), dan ia juga diguna pakai dengan sedikit perbezaan di negeri-negeri lain yang mempunyai enakmen undang-undang keluarga Islam masing-masing. Perlu diingatkan bahawa peruntukan ini tidak bermaksud permohonan fasakh akan diluluskan secara automatik. Mahkamah akan meneliti setiap kes dengan teliti berdasarkan hujah dan bukti yang dikemukakan oleh pemohon.

Walaupun hak untuk memohon fasakh diberikan kepada kedua-dua suami dan isteri, perlu difahami bahawa permohonan ini bukan satu proses yang mudah dan ringan. Ia memerlukan pemohon untuk mengemukakan bukti kukuh dan alasan yang sah di sisi syarak untuk menyokong tuntutan mereka. Sekadar ketidakpuasan hati atau perselisihan pendapat biasa tidak mencukupi untuk mendapatkan fasakh.

Antara sebab-sebab yang sering dijadikan alasan dalam permohonan fasakh termasuklah:

• Kehilangan nafkah: Sama ada nafkah zahir (wang ringgit, tempat tinggal, pakaian) atau nafkah batin (hubungan intim). Bukti yang kukuh diperlukan untuk membuktikan ketiadaan nafkah yang berterusan.

• Penganiayaan fizikal atau emosi: Ini termasuklah kekerasan fizikal, ancaman, ugutan, pengabaian, dan sebarang bentuk layanan yang boleh menjejaskan kesihatan mental dan emosi. Laporan polis atau keterangan saksi boleh digunakan sebagai bukti.

• Keengganan suami untuk memberi nafkah batin tanpa sebab munasabah: Situasi ini memerlukan bukti yang jelas dan sahih tentang keengganan suami yang berterusan.

• Suami meninggalkan isteri tanpa alasan yang sah dan dalam tempoh yang lama: Tempoh yang dikira “lama” bergantung kepada budi bicara mahkamah dan akan mengambil kira beberapa faktor lain.

• Suami atau isteri menghidap penyakit kronik yang serius dan tidak dapat disembuhkan: Ini akan dinilai berdasarkan tahap keterukan penyakit dan impaknya terhadap kehidupan perkahwinan.

Kesimpulannya, hak untuk memohon fasakh adalah hak yang termaktub dalam undang-undang, tetapi bukan bermakna permohonan tersebut akan diluluskan dengan mudah. Ia memerlukan pertimbangan yang teliti daripada pihak mahkamah dan pemohon perlu menyediakan bukti yang mencukupi dan kukuh untuk menyokong tuntutan mereka. Sebaiknya, pertimbangan untuk mendapatkan nasihat daripada peguam syarie amat digalakkan sebelum membuat sebarang permohonan. Ini bagi memastikan proses permohonan tersebut berjalan lancar dan mengikut saluran yang betul.