Apa efek arus listrik terhadap tubuh manusia?

Kejutan Elektrik: Ancaman Senyap yang Mengancam Nyawa

Arus elektrik, sebuah kuasa yang kita gunakan setiap hari, sebenarnya menyimpan bahaya yang tidak boleh dipandang ringan. Sentuhan yang tidak disengajakan dengan arus elektrik, walau sekecil mana pun, boleh menyebabkan pelbagai kesan buruk kepada tubuh manusia, dari yang ringan sehingga yang mengancam nyawa. Keupayaan arus untuk mengganggu sistem bioelektrik tubuh menjadikan ia ancaman senyap yang perlu difahami dan diwaspadai.

Kesan arus elektrik terhadap tubuh bergantung kepada beberapa faktor utama: kuantiti arus (Ampere), voltan (Volt), rintangan badan, tempoh sentuhan, dan laluan arus dalam tubuh. Arus yang tinggi dan voltan yang tinggi meningkatkan risiko kecederaan serius. Rintangan badan pula dipengaruhi oleh keadaan kulit – kulit yang kering mempunyai rintangan yang lebih tinggi berbanding kulit yang lembap atau basah. Tempoh sentuhan yang lama meningkatkan keseriusan kesan, manakala laluan arus melalui organ-organ vital seperti jantung merupakan faktor yang paling membahayakan.

Gejala yang mungkin dialami berbeza mengikut keterukan kejutan:

• Kejutan ringan (kecil): Kekejangan otot ringan, rasa kebas atau sengal pada bahagian badan yang terkena, rasa geli-geli.
• Kejutan sederhana: Kekejangan otot yang kuat, kesukaran bernafas, kehilangan kawalan otot, sakit dada, pening kepala, dan loya.
• Kejutan teruk (berat): Kehilangan kesedaran, henti jantung (Cardiac arrest), fibrilasi ventrikel (gegaran jantung yang tidak teratur), henti pernafasan, luka bakar teruk, dan kerosakan organ dalaman seperti jantung, hati, dan buah pinggang. Dalam kes yang teruk, ia boleh membawa maut.

Mekanisme Kecederaan:

Arus elektrik mengganggu sistem saraf dan otot. Ia menyebabkan kekejangan otot yang tidak terkawal, mengganggu fungsi jantung dan pernafasan. Selain itu, arus elektrik juga boleh menghasilkan haba yang menyebabkan luka bakar dalaman dan luaran. Laluan arus melalui otak boleh menyebabkan kerosakan otak, manakala laluan melalui jantung boleh menyebabkan fibrilasi ventrikel, yang membawa kepada kematian jika tidak dirawat segera.

Rawatan:

Rawatan kejutan elektrik memerlukan tindakan pantas dan tepat. Langkah pertama dan terpenting ialah memutuskan hubungan mangsa daripada sumber elektrik dengan segera dan selamat. Jangan sentuh mangsa selagi dia masih bersentuhan dengan sumber elektrik. Gunakan bahan bukan konduktor seperti kayu kering atau plastik untuk memotong bekalan kuasa.

Selepas memutuskan hubungan, periksa pernafasan dan denyutan nadi mangsa. Sekiranya mangsa tidak bernafas atau denyutan nadinya lemah, lakukan CPR (Cardiopulmonary Resuscitation) dan hubungi perkhidmatan kecemasan segera. Mangsa perlu dibawa ke hospital untuk pemeriksaan lanjut dan rawatan, termasuk pemantauan jantung dan rawatan luka bakar jika perlu.

Pencegahan:

Pencegahan adalah langkah terbaik untuk mengelakkan kejutan elektrik. Sentiasa berhati-hati ketika mengendalikan peralatan elektrik. Pastikan peralatan elektrik berada dalam keadaan baik dan elakkan daripada menggunakan peralatan yang rosak. Gunakan palam tiga pin dan sistem pendawaian yang selamat. Sentiasa pastikan tangan kering sebelum menyentuh peralatan elektrik. Di tempat kerja, patuhi peraturan keselamatan elektrik yang ditetapkan.

Kesimpulannya, kejutan elektrik adalah ancaman yang nyata dan boleh membawa maut. Memahami kesan-kesan kejutan elektrik dan langkah-langkah pencegahan serta rawatan yang sewajarnya adalah penting bagi melindungi diri dan orang lain daripada bahaya yang tidak dijangka ini.