Kenapa kalau habis makan mengantuk?

Misteri Mengantuk Selepas Makan: Lebih Daripada Sekadar Kenyang

Pernahkah anda mengalami rasa mengantuk yang sukar dilawan selepas menikmati hidangan, terutamanya makan tengah hari? Rasa lesu dan keinginan untuk melelapkan mata ini bukanlah sekadar tanda kekenyangan, tetapi melibatkan proses biologi yang kompleks dalam badan kita. Fenomena ini, walaupun biasa dialami, sering disalah erti sebagai tanda kemalasan atau kebosanan. Hakikatnya, terdapat beberapa faktor saintifik yang menyumbang kepada rasa mengantuk selepas makan.

Salah satu penyumbang utama kepada rasa mengantuk pasca makan adalah pengalihan sumber tenaga badan. Selepas makan, sistem penghadaman kita mula bekerja keras untuk mencerna makanan yang diambil. Proses ini, yang melibatkan pemecahan makanan kepada molekul-molekul yang lebih kecil untuk diserap badan, memerlukan sejumlah besar tenaga. Akibatnya, aliran darah dialihkan daripada organ lain, termasuk otak, ke arah sistem penghadaman. Pengurangan aliran darah ke otak ini boleh menyebabkan rasa letih dan mengantuk.

Selain itu, pengambilan makanan tertentu turut memainkan peranan. Makanan yang kaya dengan karbohidrat, terutamanya yang mempunyai indeks glisemik tinggi seperti nasi putih dan roti putih, boleh menyebabkan peningkatan mendadak dalam kadar gula darah. Peningkatan ini diikuti dengan penghasilan insulin yang banyak untuk mengawal gula darah. Insulin ini merangsang pengambilan asid amino triptofan ke dalam otak. Triptofan adalah pelopor kepada serotonin, sejenis neurotransmiter yang mengawal tidur dan mood. Peningkatan serotonin dalam otak inilah yang menyumbang kepada rasa mengantuk selepas makan.

Bukan sahaja serotonin, hormon melatonin, yang juga dikenali sebagai hormon tidur, turut terlibat. Pengambilan makanan, terutamanya yang kaya dengan protein seperti ayam dan ikan, boleh meningkatkan penghasilan melatonin. Melatonin secara semulajadinya dirembeskan oleh badan dalam keadaan gelap untuk mengawal kitaran tidur-jaga. Peningkatan melatonin selepas makan, walaupun pada waktu siang, boleh menyumbang kepada rasa mengantuk.

Gabungan faktor-faktor ini, iaitu pengalihan aliran darah, peningkatan serotonin dan melatonin, serta jenis makanan yang dimakan, menghasilkan “koktail mengantuk” yang sukar dielakkan selepas menikmati hidangan. Walaupun rasa mengantuk selepas makan adalah normal, jika rasa mengantuk tersebut berlebihan dan mengganggu aktiviti harian, adalah disarankan untuk berjumpa dengan doktor untuk mengenal pasti sebarang masalah kesihatan yang mungkin menjadi punca. Langkah-langkah seperti mengamalkan pemakanan seimbang, mengawal portion makanan, dan mengutamakan makanan yang rendah indeks glisemik juga boleh membantu mengurangkan rasa mengantuk selepas makan.