Mengapa disebut hukum kekekalan massa?

Mengapa Disebut Hukum Kekekalan Massa?

Hukum Kekekalan Massa, juga dikenali sebagai Hukum Lavoisier, merupakan salah satu tonggak asas dalam ilmu kimia. Nama “Kekekalan Massa” sendiri merangkum intipati hukum ini dengan tepat, iaitu jisim bersifat kekal dan tidak boleh dicipta atau dimusnahkan. Persoalannya, mengapa ia digelar sedemikian?

Istilah “kekekalan” membawa maksud sesuatu yang tetap, tidak berubah, dan berterusan. Dalam konteks hukum ini, “kekekalan massa” merujuk kepada jumlah jisim dalam suatu sistem tertutup yang sentiasa malar, walaupun sistem tersebut mengalami perubahan fizikal atau kimia. Bayangkan sebuah kotak tertutup yang mengandungi ais. Apabila ais mencair menjadi air, bentuknya berubah, tetapi jumlah jisim di dalam kotak tetap sama. Begitu juga apabila air mendidih dan bertukar menjadi wap air, jisim keseluruhan dalam kotak tetap tidak berubah.

Penggunaan perkataan “massa” pula merujuk kepada kuantiti jirim dalam sesuatu objek. Hukum ini tidak merujuk kepada isipadu, berat, atau sifat-sifat fizikal yang lain, tetapi secara khusus kepada jisim. Ini penting kerana isipadu dan berat boleh berubah bergantung kepada keadaan sekeliling seperti suhu dan tekanan, manakala jisim tetap malar.

Justeru, gabungan “kekekalan” dan “massa” membentuk frasa yang ringkas namun padat menggambarkan prinsip asas hukum ini: jisim dalam sistem tertutup sentiasa kekal. Nama ini mencerminkan pemerhatian empirikal yang teliti dan menjadi asas kepada pemahaman kita tentang tindak balas kimia dan keseimbangan jirim. Ia menjelaskan mengapa dalam persamaan kimia, jumlah atom di sebelah reaktan mestilah sama dengan jumlah atom di sebelah hasil tindak balas. Prinsip ini membolehkan kita mengira dan meramal kuantiti bahan dalam pelbagai proses kimia, daripada reaksi mudah sehinggalah proses industri yang kompleks.

Penamaan “Hukum Kekekalan Massa” bukan sekadar label, tetapi refleksi hakikat fundamental tentang sifat jirim, iaitu jisim tidak boleh dicipta atau dimusnahkan, hanya diubah daripada satu bentuk ke bentuk yang lain. Ini merupakan kunci kepada pemahaman kita tentang alam semesta dan bagaimana ia berfungsi.