Apa itu data dan sumber data?

Memahami Lautan Data: Apa Itu Data dan Sumber Datanya?

Dalam era digital yang serba pantas ini, kita dihujani dengan letupan maklumat. Namun, bukan semua maklumat itu sama. Untuk memanfaatkannya sepenuhnya, kita perlu memahami perbezaan antara maklumat mentah dan data yang bermakna, serta dari mana data tersebut diperoleh. Artikel ini akan mengupas pengertian data dan sumber data, menyingkapkan hubungan di antara keduanya, dan memberikan gambaran lebih jelas tentang kepentingannya.

Data: Lebih daripada sekadar nombor dan huruf.

Seringkali, kita mengaitkan data dengan nombor dan huruf semata-mata. Walaupun ia memang sebahagian daripada data, definisi data sebenarnya lebih luas daripada itu. Data ialah fakta-fakta mentah, pemerhatian, atau ukuran yang belum diproses dan ditafsirkan. Ia merupakan bahan mentah yang memerlukan pemprosesan untuk menjadi maklumat yang bermakna. Bayangkan lembaran Excel yang dipenuhi nombor jualan tanpa sebarang analisis – itu adalah data. Namun, apabila nombor tersebut dianalisis untuk menunjukkan trend jualan, barulah ia menjadi maklumat yang berguna.

Ciri-ciri utama data yang berkualiti termasuklah:

• Ketepatan (Accuracy): Data harus bebas daripada ralat dan mencerminkan realiti dengan tepat.
• Keutuhan (Completeness): Data perlu lengkap dan tidak mempunyai sebarang bahagian yang hilang.
• Ketepatan masa (Timeliness): Data perlu terkini dan relevan dengan konteks masa.
• Keseksaan (Consistency): Data perlu konsisten dalam format dan struktur.
• Kebolehpercayaan (Reliability): Data harus boleh dipercayai dan boleh diulang.

Sumber Data: Punca Penghasilan Maklumat Berharga.

Sumber data merujuk kepada tempat atau punca di mana data diperoleh. Ia boleh datang daripada pelbagai bentuk dan saluran, bergantung kepada keperluan dan tujuan kajian atau analisis. Beberapa contoh sumber data termasuklah:

• Sumber Data Primer: Data yang dikumpul secara langsung oleh penyelidik sendiri. Contohnya, melalui soal selidik, temu bual, pemerhatian, dan eksperimen. Data primer ini biasanya bersifat eksklusif dan relevan secara langsung dengan kajian yang dijalankan.

• Sumber Data Sekunder: Data yang telah dikumpul oleh pihak lain dan kemudiannya digunakan semula oleh penyelidik. Contohnya, data daripada laporan kerajaan, jurnal penyelidikan, pangkalan data awam (seperti Jabatan Perangkaan Malaysia), dan laman web rasmi. Data sekunder menjimatkan masa dan kos, tetapi perlu dinilai ketepatan dan kebolehpercayaannya sebelum digunakan.

• Data Besar (Big Data): Data dalam jumlah yang amat besar, pelbagai jenis, dan dihasilkan dengan pantas. Data besar ini boleh datang daripada pelbagai sumber seperti media sosial, sensor, transaksi dalam talian, dan sebagainya. Menganalisis data besar memerlukan teknik dan teknologi yang khusus.

• Sumber Data Struktur dan Tidak Struktur: Data struktur mempunyai format yang teratur dan mudah dianalisis (contohnya data dalam pangkalan data), manakala data tidak struktur tidak mempunyai format yang tetap (contohnya data teks, imej, dan audio).

Penting untuk memilih sumber data yang tepat bagi memastikan kualiti dan kebolehpercayaan hasil analisis. Memilih sumber yang tidak dipercayai boleh membawa kepada kesimpulan yang salah dan keputusan yang tidak tepat.

Kesimpulannya, memahami konsep data dan sumber data merupakan langkah pertama yang penting dalam era maklumat ini. Keupayaan untuk mengenal pasti, mengumpul, dan menganalisis data daripada pelbagai sumber adalah kemahiran yang amat bernilai, membolehkan kita membuat keputusan yang lebih tepat dan bermaklumat dalam pelbagai aspek kehidupan.