Apakah transaksi QRIS bisa dilacak?

Bolehkah Transaksi QRIS Dijelacak? Mitos dan Realiti

QRIS, atau Quick Response Code Indonesian Standard, telah menjadi fenomena pembayaran tanpa tunai yang meluas di Malaysia dan rantau ini. Kemudahannya yang membolehkan pembayaran pelbagai perkhidmatan, dari membeli kopi di warung hingga membayar bil utiliti secara atas talian, tidak dapat dinafikan. Namun, persoalan yang sering timbul ialah: bolehkah transaksi QRIS dikesan atau dijelajak?

Jawapan ringkasnya adalah: bergantung. QRIS sendiri bukanlah sistem penjejakan. Ia hanyalah sebuah kod visual yang mengandungi maklumat asas transaksi seperti jumlah bayaran dan ID peniaga. Ia berfungsi sebagai jambatan yang menghubungkan pembeli dan penjual, memudahkan proses pembayaran. Bayangkan ia seperti nombor telefon – ia memudahkan komunikasi, tetapi ia sendiri tidak merekod atau memantau kandungan perbualan.

Maklumat transaksi yang sebenar, termasuk butiran lengkap pembeli dan penjual, tarikh dan masa transaksi, serta jumlah wang yang dibayar, sebenarnya disimpan dan diuruskan oleh penyedia perkhidmatan pembayaran (PSP) yang terlibat. Sama ada transaksi tersebut boleh dikesan atau dijelajak bergantung sepenuhnya kepada keupayaan dan polisi privasi PSP masing-masing.

Jadi, siapa yang boleh menjejaki transaksi QRIS?

• Penyedia Perkhidmatan Pembayaran (PSP): Mereka mempunyai rekod lengkap transaksi yang dijalankan menerusi platform mereka. Ini penting untuk tujuan penyelesaian, pengesahan, dan penyiasatan sekiranya berlaku sebarang pertikaian atau kecurian. Namun, akses kepada data ini biasanya terhad dan dikawal ketat demi menjaga privasi pengguna.

• Pihak Berkuasa: Dalam kes siasatan jenayah atau pengubahan wang haram, pihak berkuasa seperti Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) atau Polis Diraja Malaysia (PDRM) boleh mendapatkan akses kepada maklumat transaksi QRIS melalui kerjasama dengan PSP. Ini memerlukan waran atau kebenaran yang sah.

• Penjual: Penjual biasanya mempunyai akses kepada ringkasan transaksi yang dijalankan di platform mereka, termasuk jumlah jualan dan status pembayaran. Bagaimanapun, butiran peribadi pembeli biasanya dilindungi.

Kesimpulannya:

Walaupun QRIS sendiri tidak mempunyai fungsi penjejakan langsung, transaksi yang dijalankan menerusinya boleh dikesan dan dijelajak oleh pihak-pihak tertentu. Keupayaan penjejakan ini penting untuk memastikan keselamatan dan integriti sistem pembayaran, serta membantu dalam penyiasatan sekiranya berlaku sebarang salah laku. Namun, privasi pengguna tetap menjadi keutamaan dan akses kepada maklumat transaksi tertakluk kepada peraturan dan undang-undang yang berkaitan. Oleh itu, pengguna digalakkan untuk menggunakan aplikasi dan platform QRIS yang bereputasi bagi memastikan keselamatan transaksi mereka.