Merkuri biasa digunakan untuk apa?

Merkuri: Kegunaan Luas, Risiko Besar

Merkuri, unsur kimia dengan simbol Hg dan nombor atom 80, adalah logam berat yang amat beracun. Walaupun toksik, kegunaan merkuri begitu meluas, meliputi pelbagai sektor industri dan bahkan pernah menjadi sebahagian daripada kehidupan seharian kita. Lebih daripada 3,000 aplikasi memanfaatkan sifat-sifat unik merkuri, namun kesan buruknya terhadap kesihatan dan alam sekitar semakin mencetuskan kebimbangan global.

Kegunaan merkuri yang pelbagai ini bergantung kepada sifat-sifat fizikalnya yang luar biasa. Keupayaan merkuri untuk menjadi cecair pada suhu bilik, konduktiviti elektrik yang tinggi, serta tindak balas kimia tertentu menjadikannya bahan pilihan dalam pelbagai proses pembuatan. Berikut adalah beberapa contoh penggunaan merkuri yang signifikan, dibahagikan mengikut sektor:

Industri Kimia dan Perubatan:

• Pengeluaran Klorin dan Soda Kaustik (Proses Klor-Alkali): Merkuri pernah menjadi komponen utama dalam sel elektrolitik untuk penghasilan klorin dan soda kaustik, walaupun kaedah ini semakin ditinggalkan disebabkan impak alam sekitar yang negatif.
• Pengeluaran Bahan Kimia Lain: Merkuri digunakan sebagai katalis dalam pengeluaran beberapa bahan kimia organik dan tak organik.
• Ubat-ubatan (Dahulu): Merkuri pernah digunakan dalam beberapa ubat-ubatan, terutamanya sebagai antiseptik dan diuretik. Namun, ketoksikan merkuri telah membawa kepada penggantiannya dengan alternatif yang lebih selamat. Penggunaan ini kini sudah hampir pupus.
• Vaksin (Dahulu): Sebahagian vaksin lama mengandungi thimerosal, sejenis sebatian yang mengandungi merkuri sebagai pengawet. Kebanyakan negara kini telah menghapuskan penggunaannya dalam vaksin.

Industri Lain:

• Pertambangan Emas: Amalan penambangan emas secara tradisional dan haram masih menggunakan merkuri untuk memisahkan emas daripada bijih. Proses ini membebaskan merkuri ke dalam persekitaran dan membahayakan kesihatan para penambang dan masyarakat setempat.
• Penghasilan Lampu: Lampu pendarfluor dan lampu tekanan tinggi tertentu mengandungi sejumlah kecil merkuri. Penggunaan dan pelupusan lampu ini memerlukan perhatian khusus untuk mengelakkan pencemaran.
• Pengeluaran Cat dan Pigmen (Dahulu): Merkuri pernah digunakan dalam sesetengah cat sebagai pigmen. Penggunaan ini kini telah dikawal ketat dan digantikan dengan alternatif yang kurang berbahaya.
• Barometer dan Termometer (Penggunaan yang semakin kurang): Merkuri, disebabkan sifat fizikalnya, pernah digunakan secara meluas dalam termometer dan barometer. Namun, kebimbangan keselamatan dan kesihatan telah menyebabkan penggantiannya dengan bahan alternatif seperti alkohol atau sensor digital.

Walaupun merkuri mempunyai kegunaan yang luas, kesannya terhadap kesihatan dan alam sekitar tidak boleh diabaikan. Pendedahan kepada merkuri boleh menyebabkan kerosakan saraf, buah pinggang dan sistem imun. Pencemaran merkuri dalam air dan tanah pula boleh menjejaskan ekosistem dan rantaian makanan. Oleh itu, usaha untuk mengurangkan penggunaan dan menguruskan sisa merkuri dengan selamat amat penting bagi melindungi kesihatan manusia dan alam sekitar. Penggunaan alternatif yang lebih selamat perlu diutamakan, dan pengawalan yang ketat terhadap sisa buangan merkuri perlu dikuatkuasakan.