System termasuk kata apa?

Sistem atau Sistim? Menelusuri Perbezaan Ejaan dan Penggunaan

Dalam penggunaan bahasa Melayu baku, kita seringkali dihadapkan dengan pilihan ejaan yang boleh mengelirukan. Salah satu contohnya ialah perbezaan antara “sistem” dan “sistim”. Meskipun kedua-duanya merujuk kepada perkara yang sama, iaitu satu keseluruhan yang terdiri daripada bahagian-bahagian yang berkait rapat dan berfungsi bersama-sama untuk mencapai matlamat tertentu, hanya satu sahaja yang diterima sebagai ejaan yang betul mengikut Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP).

Sistem, dengan “s” diikuti “i”, adalah ejaan yang betul dan baku. Ia merangkumi pelbagai konteks, daripada sistem pemerintahan, sistem pengangkutan, sistem imun badan, sistem maklumat pengurusan, hinggalah kepada sistem operasi komputer. Kata ini merupakan pinjaman daripada bahasa Inggeris, “system”, dan telah diserap sepenuhnya ke dalam bahasa Melayu dengan ejaan yang telah dibakukan.

Sebaliknya, sistim, dengan “s” diikuti “i” dan diakhiri “m”, adalah ejaan yang tidak baku. Penggunaan “sistim” dianggap sebagai salah dan perlu dielakkan dalam penulisan rasmi dan karya ilmiah. Ejaan ini mencerminkan percubaan untuk mengekalkan sebutan asal perkataan Inggeris secara langsung, namun ia tidak selari dengan kaedah pembakuan ejaan dalam bahasa Melayu.

Apakah yang termasuk dalam “sistem”?

“Sistem” sebagai satu konsep merangkumi pelbagai aspek dan elemen bergantung kepada konteks penggunaannya. Sebagai contoh:

• Sistem pemerintahan: Merangkumi perlembagaan, undang-undang, badan eksekutif, legislatif, dan kehakiman.
• Sistem pendidikan: Melibatkan kurikulum, guru, pelajar, infrastruktur sekolah, dan dasar pendidikan.
• Sistem ekologi: Merangkumi hubungan antara organisma hidup dan persekitarannya.
• Sistem pengangkutan: Melibatkan jalan raya, kereta api, kapal terbang, dan lain-lain kenderaan serta infrastruktur yang berkaitan.
• Sistem komputer: Melibatkan perkakasan (hardware) dan perisian (software) yang berfungsi bersama untuk memproses maklumat.

Secara ringkasnya, “sistem” merujuk kepada satu jaringan unsur-unsur yang saling berhubung dan berfungsi secara terancang untuk mencapai suatu tujuan tertentu. Penggunaan kata “sistem” yang betul menunjukkan penguasaan bahasa Melayu baku dan mencerminkan profesionalisme dalam penulisan. Oleh itu, elakkan penggunaan “sistim” dan amalkan penggunaan “sistem” dalam semua bentuk penulisan untuk memastikan ketepatan dan keberkesanan komunikasi.