Adakah Forex itu judi?

Forex: Judi atau Pelaburan? Perspektif Islam dan Risiko Kewangan

Persoalan sama ada perdagangan Forex itu judi atau pelaburan sering diperdebatkan, terutamanya dalam konteks Islam. Fatwa Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Ugama Islam Malaysia (MKEU) pada tahun 2012 telah menetapkan pendirian yang tegas: perdagangan Forex, dalam bentuknya yang lazim, mengandungi unsur-unsur judi dan riba. Penjelasan ini memerlukan pemahaman yang lebih mendalam, bukan sekadar penerimaan secara membuta tuli.

Fatwa tersebut menumpukan kepada aspek spekulasi semata-mata dalam nilai mata wang asing tanpa transaksi jual beli barangan sebenar. Dalam perdagangan Forex yang tipikal, individu membeli dan menjual mata wang dengan harapan untuk mengaut keuntungan daripada perbezaan harga (spread) dalam tempoh yang singkat. Ini berbeza dengan transaksi jual beli barangan atau perkhidmatan yang konkrit, yang menjadi asas kepada kebanyakan transaksi ekonomi yang dibenarkan dalam Islam.

Ketiadaan transaksi barangan nyata ini membawa kepada risiko tinggi kerugian, menyamai sifat judi. Keuntungan semata-mata bergantung pada ramalan harga mata wang yang boleh berubah dengan pantas dan tidak menentu, dipengaruhi pelbagai faktor global yang sukar diramal dengan tepat. Ini menimbulkan persoalan tentang kehalalan keuntungan yang diperolehi, kerana ia bergantung kepada unsur nasib dan spekulasi, bukannya usaha dan perancangan yang terancang.

Aspek riba pula timbul daripada kemungkinan penggunaan leverage (pinjaman) yang tinggi dalam perdagangan Forex. Leverage membolehkan pedagang mengawal jumlah wang yang jauh lebih besar daripada modal mereka sendiri. Walaupun ini membolehkan keuntungan yang besar, ia juga membesarkan risiko kerugian dengan kadar yang sama. Penggunaan leverage yang tinggi ini boleh dianggap sebagai bentuk riba, terutamanya jika melibatkan faedah atau kadar keuntungan yang tidak adil.

Namun, penting untuk diingat bahawa konteks adalah penting. Sekiranya perdagangan Forex melibatkan transaksi sebenar barangan atau perkhidmatan, seperti hedging (lindung nilai) bagi mengurangkan risiko kerugian daripada transaksi import/eksport, ia mungkin boleh diterima secara syarak. Dalam kes ini, perdagangan Forex berfungsi sebagai alat untuk mengurus risiko, bukannya sebagai usaha spekulasi semata-mata.

Kesimpulannya, pandangan MKEU perlu diberi perhatian serius oleh umat Islam. Walaupun terdapat pelbagai strategi dan tafsiran yang cuba mewajarkan perdagangan Forex, risiko tinggi kerugian dan unsur spekulasi serta potensi riba tetap wujud dalam kebanyakan amalan perdagangan Forex yang lazim. Oleh itu, berhati-hatilah dan rujuklah kepada pakar agama yang bertauliah sebelum melibatkan diri dalam sebarang aktiviti perdagangan Forex, bagi memastikan ia selari dengan prinsip-prinsip syariat Islam. Keutamaan harus diletakkan pada kebebasan kewangan yang halal dan berkat, bukannya mengejar keuntungan cepat dengan risiko yang tinggi.