Ile NBP ma pieniędzy?

Ile naprawdę “ma” NBP? Pieniądze a zysk w kontekście strat i zysków

Pytanie o to, “ile NBP ma pieniędzy” jest bardziej złożone niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Choć w powszechnym rozumieniu “pieniądze” kojarzą się z gotówką w skarbcu, w przypadku banku centralnego sytuacja jest znacznie bardziej skomplikowana i odnosi się do jego aktywów i zobowiązań.

W 2024 roku Narodowy Bank Polski (NBP) znalazł się w nietypowej sytuacji. Z nieoficjalnych doniesień Business Insider Polska wynika, że bank centralny może odnotować stratę w wysokości 7,4 miliarda złotych. Taki wynik finansowy, choć nie oznacza bankructwa NBP, rodzi szereg pytań i implikacji, zwłaszcza w kontekście jego roli jako instytucji wspierającej budżet państwa.

Aktywa a “Pieniądze” NBP

NBP, podobnie jak każdy bank, posiada aktywa, do których zaliczają się m.in.:

• Rezerwy walutowe: Złoto, obligacje zagraniczne, waluty obce.
• Kredyty udzielone bankom komercyjnym: NBP jest bankiem banków i udziela im pożyczek.
• Inwestycje: Obligacje skarbowe i inne papiery wartościowe.

To właśnie te aktywa, a nie fizyczna gotówka zgromadzona w sejfach, stanowią o “majątku” NBP. Ich wartość podlega fluktuacjom, zależnym od zmian kursów walut, stóp procentowych i sytuacji na rynkach finansowych.

Strata a zysk – co to oznacza?

Strata, o której mowa w doniesieniach medialnych, oznacza, że w danym roku wydatki NBP przewyższyły jego przychody. Przyczyny takiej sytuacji mogą być różne, np.:

• Koszty interwencji walutowych: Kupowanie lub sprzedawanie walut obcych w celu osłabienia lub wzmocnienia złotego.
• Koszty operacji otwartego rynku: Kupowanie obligacji skarbowych w celu zwiększenia podaży pieniądza w gospodarce.
• Wysokie koszty obsługi rezerw walutowych: Utrzymanie i zarządzanie rezerwami generuje koszty.

Strata NBP nie oznacza, że nagle zniknęły “pieniądze” z budżetu państwa. Oznacza jednak, że w tym konkretnym roku NBP nie wypracował zysku, który mógłby zostać przekazany do budżetu.

Konsekwencje dla Budżetu Państwa

W przeszłości, zwłaszcza za rządów Prawa i Sprawiedliwości, NBP przekazywał do budżetu państwa znaczące kwoty ze swoich zysków. Mówi się o sumie przekraczającej 40 miliardów złotych. Te środki zasilały budżet i mogły być wykorzystywane na cele socjalne czy inwestycje.

Strata w 2024 roku oznacza, że taka sytuacja nie będzie miała miejsca. Budżet państwa nie otrzyma dodatkowego zastrzyku gotówki od banku centralnego, co może wpływać na możliwości finansowania różnych programów i projektów.

Rola NBP w Gospodarce

Należy pamiętać, że głównym celem NBP nie jest generowanie zysku, lecz dbanie o stabilność cen i systemu finansowego. Bank centralny ma za zadanie kontrolować inflację, wspierać wzrost gospodarczy i czuwać nad bezpieczeństwem banków komercyjnych.

Osiąganie tych celów może wiązać się z podejmowaniem działań, które w krótkim okresie mogą generować straty, ale w dłuższej perspektywie przyczyniają się do stabilności i rozwoju gospodarki.

Podsumowanie

“Pieniądze” NBP to nie tylko gotówka w skarbcu, ale przede wszystkim aktywa, które podlegają dynamicznym zmianom. Strata za 2024 rok nie oznacza, że NBP jest “pusty”, ale wpływa na jego zdolność do wspierania budżetu państwa. Kluczowe jest zrozumienie, że celem NBP jest stabilność gospodarki, a zysk jest jedynie efektem ubocznym realizacji tego celu. Analiza sytuacji finansowej NBP wymaga zatem uwzględnienia szerokiego kontekstu jego działań i roli w polskiej gospodarce.