Jaka jest aktualna wymagana stopa rezerwy?

Zero procent, ale czy na pewno? Aktualny stan stopy rezerwy obowiązkowej w Polsce

W marcu 2020 roku, w obliczu pandemii COVID-19, Narodowy Bank Polski (NBP) podjął radykalny krok, obniżając stopę rezerwy obowiązkowej dla banków komercyjnych do zera. Miało to wzmocnić płynność sektora bankowego, umożliwiając im swobodniejsze udzielanie kredytów i tym samym wspieranie osłabionej gospodarki. Wiele osób zadaje sobie jednak pytanie: czy ta zerowa stopa nadal obowiązuje? I co to właściwie oznacza dla przeciętnego obywatela?

Choć formalnie stopa rezerwy obowiązkowej utrzymuje się na poziomie 0%, sytuacja jest nieco bardziej złożona. Należy pamiętać, że rezerwa obowiązkowa to nie jedyny instrument, którym NBP reguluje płynność banków. W ostatnich latach bank centralny wprowadził szereg innych mechanizmów, które w praktyce pełnią podobną funkcję, wpływając na ilość pieniądza, jaką banki mają do dyspozycji. Mowa tu m.in. o operacjach otwartego rynku, czyli skupie i sprzedaży papierów wartościowych.

Zerowa stopa rezerwy obowiązkowej sama w sobie nie gwarantuje niskich stóp procentowych kredytów. Na ich wysokość wpływa wiele czynników, takich jak polityka monetarna NBP (w tym stopy procentowe NBP), ryzyko kredytowe, koszty operacyjne banków czy konkurencja na rynku. Dlatego też, mimo zerowej stopy rezerwy, obserwujemy obecnie wzrost stóp procentowych kredytów, związany przede wszystkim z działaniami NBP mającymi na celu walkę z inflacją.

Podsumowując: Choć stopa rezerwy obowiązkowej technicznie wynosi zero, jej wpływ na dostępność i koszt kredytów jest obecnie ograniczony przez inne narzędzia polityki monetarnej. Zerowa stopa pełni rolę swoistego “bufora bezpieczeństwa”, pozwalając bankom na elastyczne reagowanie na zmieniające się warunki rynkowe. Jednak nie należy traktować jej jako jedynego czynnika kształtującego sytuację w sektorze finansowym. Kluczowe znaczenie mają obecnie inne instrumenty stosowane przez NBP, a ich wpływ na gospodarkę jest znacznie silniejszy.