Kiedy przedawnia się dług od osoby prywatnej?

Kiedy tak naprawdę przedawnia się dług od osoby prywatnej? Sześć, trzy, a może… dłużej?

Wiele osób żyje w przekonaniu, że długi między osobami prywatnymi przedawniają się automatycznie po sześciu latach. To prawda, ale… tylko częściowo. Sytuacja jest bardziej złożona niż mogłoby się wydawać, a sztywne trzymanie się terminu sześciu lat może okazać się zgubne. Kluczowe znaczenie ma bowiem nie tylko sam upływ czasu, ale również szereg innych czynników, które mogą zarówno skrócić, jak i znacznie wydłużyć okres przedawnienia.

Standardowo, zgodnie z Kodeksem cywilnym, roszczenia majątkowe między osobami fizycznymi przedawniają się z upływem sześciu lat. Trzyletni termin przedawnienia dotyczy natomiast roszczeń o świadczenia okresowe, płatne regularnie co najmniej raz w roku (np. alimenty, czynsz najmu), a także roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – nawet jeśli obie strony transakcji są osobami prywatnymi, a działalność nie jest zarejestrowana.

Pułapka pozornego przedawnienia:

Samo upłynięcie sześciu czy trzech lat nie oznacza automatycznego wygaśnięcia długu. Wierzyciel nadal może dochodzić swojej należności w sądzie. Aby dług faktycznie się przedawnił, dłużnik musi podnieść zarzut przedawnienia. Oznacza to, że musi on wprost oświadczyć w sądzie, że dług się przedawnił. Bez tego kroku sąd może orzec na korzyść wierzyciela, nawet jeśli minął ustawowy termin.

Co przerywa bieg przedawnienia?

Istnieją działania, które przerywają bieg przedawnienia, a w konsekwencji – „zerują” licznik. Należą do nich:

• Każde uznanie długu przez dłużnika: Może to być zarówno pisemne oświadczenie, jak i częściowa spłata, prośba o odroczenie terminu płatności, czy nawet negocjacje dotyczące spłaty. Nawet drobny gest ze strony dłużnika może zostać zinterpretowany jako uznanie długu i rozpoczęcie biegu przedawnienia od nowa.
• Wniesienie powództwa do sądu przez wierzyciela: W momencie złożenia pozwu bieg przedawnienia zostaje przerwany. Nawet jeśli postępowanie sądowe będzie się przedłużać, termin przedawnienia zaczyna biec na nowo od momentu jego zakończenia.
• Mediacja i inne formy pozasądowego rozwiązywania sporów: Jeśli strony podejmą mediację, bieg przedawnienia zostaje przerwany na czas jej trwania.

Dług przedawniony a wpis w BIG:

Warto pamiętać, że nawet przedawniony dług może figurować w Biurze Informacji Gospodarczej (BIG). Wpis w BIG negatywnie wpływa na historię kredytową i może utrudnić zaciągnięcie pożyczki czy kredytu. Dłużnik ma prawo wnioskować o usunięcie wpisu dotyczącego przedawnionego długu, ale wierzyciel nie ma obowiązku się do tego zastosować.

Podsumowanie:

Kwestia przedawnienia długów między osobami prywatnymi jest złożona i wymaga dokładnej analizy. Nie warto polegać wyłącznie na upływie czasu. Zarówno wierzyciele, jak i dłużnicy powinni znać swoje prawa i obowiązki, aby uniknąć nieporozumień i ewentualnych problemów. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z radcą prawnym, który pomoże ocenić sytuację i doradzi odpowiednie kroki.