Czy pierogi ruskie to pierogi ukraińskie?

Pierogi “ruskie” – spór o nazwę w cieniu historii i współczesności

Inwazja Rosji na Ukrainę wywołała burzę emocji i refleksji w wielu obszarach naszego życia. Jednym z nich, zaskakująco, okazała się… nazwa popularnych pierogów “ruskich”. Czy powinniśmy je nazywać “ukraińskimi”? Choć impuls zmiany wydaje się zrozumiały w kontekście obecnych wydarzeń, kwestia ta jest znacznie bardziej złożona i wymaga uwzględnienia historycznego kontekstu, aby uniknąć uproszczeń i potencjalnych nieścisłości.

Argumentacja za zmianą nazwy na “pierogi ukraińskie” jest naturalną reakcją na brutalną agresję Rosji. Z drugiej strony, historycy i regionaliści podkreślają, że określenie “ruskie” nie odnosi się do współczesnej Rosji, lecz wywodzi się od Rusi Czerwonej, historycznej krainy obejmującej tereny dzisiejszej wschodniej Polski i zachodniej Ukrainy. To właśnie tam, na Kresach, pierogi te, znane w oryginalnej recepturze jako pierehy, miały swoje korzenie.

Użycie nazwy “ukraińskie” również nie jest bezproblemowe. Po pierwsze, choć Ruś Czerwona leżała na terenach obecnej Ukrainy, to historycznie była to przestrzeń wielokulturowa, zamieszkiwana przez Polaków, Ukraińców, Żydów i inne narodowości. Przypisywanie pierogów wyłącznie jednej nacji byłoby więc pominięciem bogatej historii tego regionu. Po drugie, współczesna kuchnia ukraińska, choć niewątpliwie ma wiele wspaniałych potraw, posiada swoje własne, odrębne wariacje pierogów, różniące się od tych, które znamy jako “ruskie”.

Zatem, co zamiast tego?

Kluczem do rozwiązania tego dylematu jest znalezienie nazwy, która oddawałaby zarówno historyczne pochodzenie potrawy, jak i unikała budzenia negatywnych konotacji związanych z współczesną Rosją. Rozważane są różne alternatywy, takie jak:

• Pierogi kresowe: Nazwa odwołująca się bezpośrednio do regionu, z którego się wywodzą.
• Pierogi z serem i ziemniakami: Neutralny opis składników, unikający kontrowersji.
• Pierogi po rusku (w cudzysłowie): Zaznaczenie historycznego pochodzenia, ale z dystansem do obecnego kontekstu.

Ostateczna decyzja o zmianie nazwy, lub jej braku, powinna być podejmowana z rozwagą i uwzględnieniem różnych perspektyw. Ważne jest, aby pamiętać, że za każdą nazwą kryje się historia, a w przypadku pierogów “ruskich” jest to historia bogata, złożona i silnie związana z burzliwymi losami Europy Wschodniej. Dyskusja na ten temat jest okazją do edukacji i pogłębienia wiedzy na temat naszej wspólnej przeszłości, a także do pokazania, że szanujemy emocje i uczucia innych, szczególnie w tak trudnych czasach.