Jak nazywa się brak czucia?

Zagubione zmysły: kiedy dotyk zawodzi – o zaburzeniach czucia

Dotyk, jeden z podstawowych zmysłów, pozwala nam odbierać świat, czuć bliskość, a także ostrzega przed niebezpieczeństwem. Co jednak, gdy ten zmysł zawodzi, a odczucia stają się zniekształcone, osłabione lub wręcz bolesne? Wówczas mówimy o zaburzeniach czucia, spektrum dolegliwości, które mogą znacząco utrudnić codzienne funkcjonowanie. Choć termin “brak czucia” potocznie bywa używany, nie jest precyzyjnym określeniem medycznym. Lepiej posługiwać się terminologią opisującą konkretny typ zaburzenia, co ułatwia diagnostykę i leczenie.

Zamiast ogólnikowego “braku czucia”, specjaliści używają precyzyjnych nazw, które oddają charakter i nasilenie problemu. Najczęściej spotykane to:

• Niedoczulica (hypoesthesia): Utrata wrażliwości na bodźce czuciowe. Dotyk, temperatura, a nawet ból są odczuwane słabiej niż normalnie. Niedoczulica może dotyczyć ograniczonego obszaru ciała lub występować uogólnione. Może być objawem uszkodzenia nerwów obwodowych, np. w neuropatii cukrzycowej.
• Przeczulica (hyperesthesia): Nadmierna wrażliwość na bodźce czuciowe. Dotyk, który dla innych jest neutralny, u osoby z przeczulicą może wywoływać dyskomfort, a nawet ból. Przeczulica bywa związana z migreną, fibromialgią, a także z uszkodzeniem nerwów.
• Parestezje: Nieprzyjemne, spontaniczne odczucia czuciowe, takie jak mrowienie, drętwienie, pieczenie, “przechodzenie prądu”. Występują bez zewnętrznej stymulacji i mogą być objawem ucisku na nerw, niedoborów witamin, a także chorób neurologicznych.
• Analgezja: Całkowity brak odczuwania bólu w danym obszarze ciała. Może być wynikiem uszkodzenia dróg nerwowych przewodzących bodźce bólowe.
• Allodynia: Odczuwanie bólu w odpowiedzi na bodziec, który normalnie nie jest bolesny, np. lekki dotyk ubrania. Często występuje w neuropatiach.

Oprócz wymienionych, istnieją jeszcze inne, bardziej specyficzne rodzaje zaburzeń czucia. Ważne jest, aby nie bagatelizować żadnych niepokojących objawów i skonsultować się z lekarzem. Dokładny wywiad, badanie neurologiczne oraz ewentualne badania dodatkowe pozwolą na postawienie diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Przyczyna zaburzeń czucia może być bowiem bardzo różna, od niedoborów witamin, przez urazy i infekcje, po choroby neurodegeneracyjne. Szybka diagnoza i właściwe leczenie są kluczowe dla poprawy komfortu życia i zapobiegania dalszemu rozwojowi choroby.