Która matura jest najtrudniejsza?

Poza skalą trudności: Matura koreańska – coś więcej niż egzamin

Dyskusja o najtrudniejszej maturze na świecie często sprowadza się do porównań statystycznych, procentów zdawalności i zakresu materiału. Jednak próba obiektywnego rozstrzygnięcia, która matura jest “najtrudniejsza”, jest zadaniem niemal niemożliwym. Różnice w systemach edukacyjnych, kulturach i oczekiwaniach społecznych sprawiają, że takie porównania są w najlepszym wypadku uproszczeniami. Jednakże, matura w Korei Południowej, zwana Suneung, zasługuje na szczególną uwagę, nie tylko ze względu na swoją rzekomą “trudność”, ale przede wszystkim z uwagi na społeczno-kulturowy kontekst, który nadaje jej wyjątkowego, wręcz ekstremalnego znaczenia.

Suneung nie jest po prostu egzaminem, to kamień milowy w życiu każdego młodego Koreańczyka. 18-19-letni uczniowie, po dwunastu latach intensywnej nauki, stają przed nim w listopadzie. Egzamin ten decyduje o ich przyszłości akademickiej, a co za tym idzie, o dalszym życiu zawodowym i pozycji społecznej. Presja społeczna jest ogromna – sukces na Suneung jest niemal synonimem sukcesu życiowego, a porażka może być postrzegana jako osobista klęska.

Trudność Suneung wynika nie tylko z zakresu materiału, który jest szeroki i wymagający, ale przede wszystkim z samej stawki. To nie jest zwykły test sprawdzający wiedzę, to klucz do dostania się na wymarzone studia, często jedyna szansa na awans społeczny. Ten gigantyczny nacisk psychiczny, lata przygotowań w presji sukcesu, intensywne korepetycje i nieustanna rywalizacja z tysiącami innych uczniów to czynniki, które znacznie przekraczają samą “trudność” materiału egzaminacyjnego.

Mówiąc o “trudności” Suneung, należy więc rozróżnić trudność merytoryczną – szeroki zakres wiedzy, wysoki poziom wymagania – od trudności psychicznej i społecznej, które są niewątpliwie równie, jeśli nie bardziej, istotne. Koreański system edukacyjny, z jego intensywnym naciskiem na wyniki edukacyjne, tworzy wyjątkowo stresujące środowisko dla uczniów, a Suneung jest jego kulminacyjnym punktem. To właśnie ten kontekst sprawia, że matura koreańska wyróżnia się na tle egzaminów maturalnych z innych krajów. Nie chodzi tylko o pytania na egzaminie, ale o cały system, który go poprzedza i konsekwencje, które z niego płyną. To egzamin o wiele bardziej złożony niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka.