Na czym polega umowne prawo odstapienia?

Umowne prawo odstąpienia: Elastyczność w umowach, o której warto wiedzieć

W gąszczu przepisów i umów, które regulują nasze życie, kryją się klauzule, które dają nam oddech i pewną dozę swobody. Jedną z nich jest umowne prawo odstąpienia – mechanizm, który pozwala wycofać się z zawartej umowy na warunkach ustalonych przez strony. Choć na pierwszy rzut oka może przypominać ustawowe prawo odstąpienia, w rzeczywistości jest narzędziem o znacznie większej elastyczności, skrojonym na miarę konkretnych transakcji.

Co to właściwie jest umowne prawo odstąpienia?

Wyobraź sobie sytuację, w której decydujesz się na zakup nowego samochodu. Z entuzjazmem podpisujesz umowę, jednak po kilku dniach, po głębszym namyśle i rozważeniu alternatyw, dochodzisz do wniosku, że to jednak nie jest najlepszy wybór. Umowne prawo odstąpienia, zawarte w umowie z dealerem, daje Ci możliwość rozwiązania tej umowy w określonym czasie, bez konieczności tłumaczenia się czy udowadniania wadliwego wykonania umowy.

Istotą umownego prawa odstąpienia jest to, że:

• Jest zapisem umownym, nie ustawowym: To nie Kodeks Cywilny, lecz treść konkretnej umowy stanowi podstawę do jego zastosowania.
• Daje możliwość rezygnacji bez podawania przyczyny: W przeciwieństwie do niektórych form rozwiązania umowy, nie musisz uzasadniać swojej decyzji. Po prostu odstępujesz.
• Określa zasady odstąpienia: Umowa precyzuje termin, w którym możesz skorzystać z prawa odstąpienia, sposób powiadomienia drugiej strony (np. pisemne oświadczenie) oraz ewentualne konsekwencje finansowe (np. opłata odstępnego).
• Może dotyczyć obu stron umowy: Nie jest zarezerwowane tylko dla jednej ze stron. Umowa może przewidywać prawo odstąpienia zarówno dla sprzedawcy, jak i kupującego, w zależności od charakteru transakcji.

Gdzie tkwi haczyk? Na co zwrócić uwagę?

Zanim jednak dasz się ponieść wizji swobodnego wycofywania się z umów, warto dokładnie przeczytać klauzulę dotyczącą umownego prawa odstąpienia. Kluczowe są detale:

• Termin: Ile masz czasu na podjęcie decyzji o odstąpieniu? Termin może być liczony w dniach, tygodniach, a nawet miesiącach – wszystko zależy od ustaleń.
• Forma oświadczenia: Czy musisz wysłać list polecony, czy wystarczy e-mail? Upewnij się, że znasz prawidłowy sposób odstąpienia, aby Twoje oświadczenie zostało uznane za skuteczne.
• Opłata odstępnego: Czy odstąpienie wiąże się z koniecznością zapłaty określonej kwoty? Wysokość opłaty odstępnego powinna być jasno określona w umowie. Jej brak nie oznacza, że odstąpienie jest darmowe – może po prostu nie być przewidziane w umowie.
• Skutki odstąpienia: Co się stanie po skutecznym odstąpieniu od umowy? Czy strony muszą zwrócić sobie wzajemne świadczenia (np. pieniądze i towar)?

Umowne prawo odstąpienia a ustawowe prawo odstąpienia – różnice

Należy wyraźnie odróżnić umowne prawo odstąpienia od ustawowego prawa odstąpienia, które przysługuje konsumentom w przypadku umów zawieranych na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. Ustawowe prawo odstąpienia jest regulowane przepisami prawa, jest obligatoryjne i nie można go wyłączyć w umowie (chyba że na korzyść konsumenta). Umowne prawo odstąpienia natomiast jest elementem negocjacji i zależy od woli stron.

Podsumowanie

Umowne prawo odstąpienia to cenne narzędzie, które może dodać elastyczności i bezpieczeństwa w relacjach umownych. Zanim jednak zdecydujesz się na podpisanie umowy z takim zapisem, dokładnie przeczytaj warunki odstąpienia. Zrozumienie zasad, terminów i ewentualnych kosztów pomoże Ci uniknąć nieporozumień i podjąć świadomą decyzję. Pamiętaj, że dobrze skonstruowana klauzula o umownym prawie odstąpienia może być zarówno zabezpieczeniem, jak i istotnym elementem konkurencyjności oferowanych przez Ciebie produktów lub usług.