Czy lekarz rodzinny wystawi skierowanie na markery nowotworowe?

Czy lekarz rodzinny wystawi skierowanie na markery nowotworowe? Sprawa nie jest czarno-biała.

Wiele osób zastanawia się, czy wizyta u lekarza rodzinnego wystarczy, aby uzyskać skierowanie na badania markerów nowotworowych. Odpowiedź nie jest jednoznaczna i zależy od konkretnego markera oraz sytuacji pacjenta. Powszechnie panuje przekonanie, że lekarz POZ ma ograniczone możliwości w tym zakresie, co jest w dużej mierze prawdą.

Lekarz Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ) pełni rolę pierwszego punktu kontaktu z systemem ochrony zdrowia. Jego zadaniem jest ocena stanu zdrowia pacjenta, wstępna diagnostyka i ewentualne skierowanie do specjalisty. W kontekście markerów nowotworowych, możliwości lekarza POZ są ograniczone.

Co lekarz POZ może zlecić?

W praktyce, lekarz POZ może wystawić skierowanie na badanie PSA (antygenu sterczowego swoistego). Jest to marker stosowany głównie w diagnostyce raka prostaty. Zlecenie tego badania jest możliwe, o ile lekarz uzna, że istnieją ku temu medyczne wskazania, np. w oparciu o objawy zgłaszane przez pacjenta, badania palpacyjne lub inne czynniki ryzyka. Decyzja o zleceniu badania PSA zawsze jest indywidualna i zależy od oceny lekarza.

Na jakie markery nowotworowe lekarz POZ NIE wystawi skierowania?

Należy podkreślić, że lekarz POZ nie może zlecić badania innych popularnych markerów nowotworowych, takich jak:

• CA 19-9: stosowany w diagnostyce raka trzustki i dróg żółciowych.
• CEA (antygen karcynoembrionalny): stosowany w diagnostyce różnych nowotworów, m.in. raka jelita grubego, płuc i żołądka.
• AFP (alfa-fetoproteina): stosowany w diagnostyce raka wątroby i jąder.

Te badania wymagają zazwyczaj bardziej szczegółowej oceny stanu pacjenta, przeprowadzonej przez lekarza specjalistę (onkologa, gastroenterologa, urologa etc.). Lekarz POZ, po wstępnej diagnostyce, skieruje pacjenta na konsultację do odpowiedniego specjalisty, który na podstawie wywiadu, badania fizykalnego i innych badań, podejmie decyzję o ewentualnym zleceniu badania markerów nowotworowych.

Podsumowanie:

Możliwość uzyskania skierowania na badanie markerów nowotworowych od lekarza POZ jest ograniczona. Choć lekarz POZ może zlecić badanie PSA, to zlecenie innych markerów zazwyczaj wymaga konsultacji ze specjalistą. Kluczowe jest, aby pamiętać, że lekarz POZ jest pierwszym punktem konsultacji i jego rola polega na kierowaniu pacjenta na odpowiednie badania i do właściwych specjalistów. Nie należy traktować lekarza POZ jako źródła wszystkich badań diagnostycznych, ale jako bramę do uzyskania kompleksowej opieki medycznej.