Jak sprawdzić, czy się ma astmę?

Astma – kiedy podejrzenia wymagają pogłębionej diagnostyki?

Podejrzenie astmy to sygnał, by nie bagatelizować objawów i zgłosić się do lekarza. Duszności, kaszel, świszczący oddech – to tylko niektóre z symptomów, które mogą wskazywać na tę przewlekłą chorobę układu oddechowego. Ale czy same objawy wystarczą do postawienia diagnozy? Niestety, nie. Droga do pewności, że cierpimy na astmę, jest dłuższa i wymaga kompleksowego podejścia.

W powszechnej świadomości spirometria jawi się jako główne badanie diagnostyczne w przypadku podejrzenia astmy. I słusznie, ponieważ dostarcza ona cennych informacji o funkcjach płuc, mierząc takie parametry jak pojemność życiowa płuc (ŻŻ) czy FEV1 (objętość wydychanego powietrza w pierwszej sekundzie). Niski wynik spirometrii może sugerować istnienie obturacji dróg oddechowych, charakterystycznej dla astmy. Jednakże ujemny wynik spirometrii nie wyklucza jednoznacznie astmy.

Dlaczego tak się dzieje? Powodów jest kilka. Po pierwsze, objawy astmy mogą być łagodne, a stan zapalny dróg oddechowych na tyle niewielki, że nie odzwierciedli się w wynikach spirometrii w danym momencie. Po drugie, spirometria jest badaniem zależnym od czynników zewnętrznych – stres, palenie papierosów, infekcje dróg oddechowych – mogą fałszować wynik. Po trzecie, astma ma charakter zmienny; objawy mogą występować okresowo, a w czasie badania być nieobecne.

Dlatego kluczowe znaczenie ma spirometria po zastosowaniu bronchodilatatora, czyli leku rozszerzającego oskrzela. Jeżeli po podaniu leku parametry płuc ulegają znaczącej poprawie, jest to silna wskazówka na rzecz astmy. Taka reakcja świadczy o tym, że drogi oddechowe były zwężone ze względu na skurcz mięśni gładkich oskrzeli, co jest jednym z charakterystycznych mechanizmów astmy.

Spirometria, choć niezwykle istotna, to tylko jeden element diagnostyki. Lekarz bierze pod uwagę również:

• wywiad lekarski: dokładny opis objawów, ich częstotliwości, czynników wywołujących oraz historii chorób w rodzinie,
• badanie fizykalne: osłuchanie płuc w celu wykrycia świstów i innych nieprawidłowości,
• badania dodatkowe: np. próby alergiczne, analiza spłukani bronchoalveolarnego (w skrajnych przypadkach).

Podsumowując, stwierdzenie astmy wymaga kompleksowego podejścia i nie opiera się wyłącznie na jednym badaniu. Jeśli masz podejrzenie astmy, konieczna jest konsultacja z lekarzem, który na podstawie zebranych informacji i wyników badań, postawi właściwą diagnozę i dobierze odpowiednie leczenie. Nie lekceważ objawów – wczesne rozpoznanie i leczenie astmy znacznie poprawia jakość życia i zapobiega powikłaniom.