Jakie badania krwi wykonują psychiatrzy?

Krew jako okno do umysłu: Jakie badania krwi zleca psychiatra i dlaczego?

Wiele osób kojarzy psychiatrię głównie z rozmową i farmakoterapią. Mało kto zdaje sobie sprawę, że kluczowym elementem diagnozy i planowania leczenia mogą być… badania krwi. Psychiatra, starając się holistycznie spojrzeć na problem pacjenta, często zleca szeroki wachlarz analiz laboratoryjnych, by wykluczyć lub zidentyfikować fizyczne przyczyny zaburzeń psychicznych. Dlaczego to takie ważne? Ponieważ objawy somatyczne i psychiczne często się przenikają, a to, co na pierwszy rzut oka wygląda na depresję, może być w rzeczywistości efektem problemów z tarczycą lub niedoborem witamin.

Morfologia krwi – więcej niż tylko ogólny stan zdrowia:

Morfologia krwi to absolutna podstawa. Pozwala ocenić ogólny stan zdrowia, ale dla psychiatry ma ona szczególne znaczenie w kontekście potencjalnych przyczyn objawów. Anemia, czyli niedobór czerwonych krwinek, może prowadzić do zmęczenia, apatii i problemów z koncentracją, które łatwo pomylić z depresją. Podwyższone leukocyty (białe krwinki) mogą sugerować obecność stanu zapalnego, który – jak wykazują coraz liczniejsze badania – ma związek z niektórymi zaburzeniami psychicznymi, takimi jak depresja czy schizofrenia.

Panele metaboliczne i lipidowe – obraz funkcjonowania organizmu:

Poza morfologią, psychiatra często zleca panele metaboliczne i lipidowe. Badania te dostarczają informacji o funkcjonowaniu nerek i wątroby. Problemy z tymi organami mogą prowadzić do akumulacji toksyn w organizmie, co negatywnie wpływa na funkcje mózgu i może wywoływać stany lękowe, zaburzenia snu czy zmiany nastroju.

Analiza lipidogramu (poziomu cholesterolu i trójglicerydów) jest istotna, ponieważ zaburzenia gospodarki lipidowej mogą wpływać na zdrowie układu krążenia, a tym samym na dopływ krwi do mózgu. Ponadto, niektóre leki psychotropowe mogą wpływać na poziom lipidów, dlatego regularne monitorowanie jest konieczne w trakcie leczenia.

Tarczyca – mały gruczoł, ogromny wpływ na psychikę:

Szczególnie istotna jest ocena funkcji tarczycy, a konkretnie poziom hormonów TSH, FT3 i FT4. Zaburzenia w pracy tego gruczołu mogą dawać objawy bardzo podobne do zaburzeń psychicznych. Niedoczynność tarczycy charakteryzuje się zmęczeniem, sennością, apatią, obniżonym nastrojem i problemami z koncentracją – łatwo o pomyłkę z depresją. Nadczynność z kolei może objawiać się lękiem, drażliwością, bezsennością i nerwowością, co przypomina stany lękowe lub manię.

Więcej niż podstawy – rozszerzone badania w diagnostyce psychiatrycznej:

Oprócz wymienionych badań, w diagnostyce psychiatrycznej mogą być wykorzystywane również inne, bardziej specjalistyczne analizy:

• Poziom witamin: Niedobory witamin z grupy B (szczególnie B12), witaminy D oraz żelaza mogą wpływać na funkcje poznawcze, nastrój i poziom energii.
• Poziom elektrolitów: Zaburzenia poziomu elektrolitów (np. sodu, potasu, wapnia) mogą wywoływać zaburzenia świadomości, splątanie i inne objawy neurologiczne i psychiatryczne.
• Badania w kierunku chorób autoimmunologicznych: Niektóre choroby autoimmunologiczne, takie jak toczeń rumieniowaty układowy, mogą wpływać na funkcjonowanie mózgu i wywoływać objawy psychiczne.
• Badania na obecność substancji psychoaktywnych: W niektórych przypadkach, szczególnie przy podejrzeniu uzależnienia, psychiatra może zlecić badania na obecność narkotyków lub alkoholu w organizmie.

Badania krwi – element kompleksowej oceny:

Badania krwi w psychiatrii nie stanowią jedynego kryterium diagnostycznego, ale są ważnym elementem kompleksowej oceny pacjenta. Pozwalają one wykluczyć organiczne przyczyny problemów psychicznych, a także monitorować efekty leczenia farmakologicznego i dostosowywać je do indywidualnych potrzeb pacjenta. Dzięki nim, psychiatra może patrzeć na problem nie tylko z perspektywy umysłu, ale również z perspektywy całego organizmu, co znacząco zwiększa szanse na skuteczną terapię.

Podsumowując, badania krwi w psychiatrii to nie tylko formalność, ale cenny element diagnostyki, który pozwala na holistyczne spojrzenie na pacjenta i zwiększa szanse na trafne rozpoznanie i skuteczne leczenie. Pamiętaj, że decyzję o konieczności wykonania konkretnych badań zawsze podejmuje lekarz psychiatra, w oparciu o indywidualną sytuację pacjenta.