Kto może ustanowić pełnomocnika?

Kto może ustanowić pełnomocnika? – Rozkład kompetencji w świetle prawa

Ustanowienie pełnomocnika to powszechna praktyka prawna, pozwalająca na powierzenie komuś innemu załatwiania spraw w naszym imieniu. Jednak prawo precyzyjnie określa, kto posiada taką możliwość. Nie każdy może swobodnie delegować swoje kompetencje. Kluczowe jest zrozumienie pojęcia zdolności do czynności prawnych.

Pełną zdolność do czynności prawnych posiada osoba, która ukończyła 18 lat i nie została ubezwłasnowolniona. To właśnie osoby z pełną zdolnością do czynności prawnych mogą swobodnie ustanowić pełnomocnika do załatwiania wszelkich spraw, zarówno tych dotyczących życia osobistego, jak i biznesowego. Mogą one udzielić pełnomocnictwa ogólnego, upoważniającego do działania w szerokim zakresie, lub pełnomocnictwa specjalnego, ograniczającego uprawnienia pełnomocnika do konkretnych czynności.

Sytuacja komplikuje się w przypadku osób o ograniczonej zdolności do czynności prawnych. Do tej grupy należą przede wszystkim małoletni w wieku od 13 do 18 lat oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo. Ich zdolność do czynności prawnych jest ograniczona, a to przekłada się na możliwości ustanawiania pełnomocnictwa.

Osoby małoletnie w wieku od 13 do 18 lat mogą samodzielnie podejmować jedynie czynności powszednie, tj. takie, które służą zaspokojeniu ich bieżących potrzeb (np. zakup artykułów spożywczych). W tym zakresie mogą również ustanowić pełnomocnika, aby np. załatwiał za nie sprawy związane z wypłatą kieszonkowego czy zakupem podręczników. Jednakże do dokonania czynności przekraczających zakres czynności powszednich, niezbędna jest zgoda ich przedstawicieli ustawowych – najczęściej rodziców lub opiekunów.

Osoby ubezwłasnowolnione częściowo mogą dokonywać czynności prawnych jedynie za zgodą swojego kuratora. Ustanowienie pełnomocnika również wymaga zgody kuratora, który będzie czuwał nad legalnością i słusznością działań pełnomocnika. Zakres upoważnień pełnomocnika będzie w tym przypadku ściśle ograniczony i zgodny z decyzją sądu dotyczącą ubezwłasnowolnienia.

Podsumowując: Możliwość ustanowienia pełnomocnika jest ściśle związana ze zdolnością do czynności prawnych. Osoby z pełną zdolnością do czynności prawnych mają pełną swobodę w tym zakresie. Osoby z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych mogą ustanowić pełnomocnika tylko w zakresie czynności, które mogą samodzielnie wykonywać, lub za zgodą ich przedstawicieli ustawowych (rodziców, opiekunów) lub kuratora. W razie wątpliwości co do zakresu uprawnień, zawsze warto skonsultować się z prawnikiem.