Czego nie mogę zrobić z zastrzeżonym peselem?

Zastrzeżony PESEL: Tarcza, ale nie pancerz. Czego nie zrobisz i na co uważać?

Zastrzeżenie numeru PESEL stało się popularnym sposobem na ochronę przed wyłudzeniami kredytów i pożyczek. Od czerwca 2024 roku ustawa dodatkowo wzmocniła tę ochronę, zwalniając ofiary oszustw z obowiązku spłaty zobowiązań zaciągniętych na ich skradzione dane. Mimo to, zastrzeżenie PESEL nie jest rozwiązaniem idealnym i nie chroni przed wszystkim. Warto wiedzieć, czego nie można zrobić z zastrzeżonym numerem PESEL i na jakie ograniczenia należy się przygotować.

O ile zastrzeżenie PESEL skutecznie blokuje dostęp do kredytów i pożyczek w instytucjach finansowych przestrzegających procedur, to nie uniemożliwia ono wszystkich czynności wymagających identyfikacji. Chociaż chroni przed zaciągnięciem zobowiązania finansowego, nie blokuje możliwości:

• Założenia konta bankowego: Choć niektóre banki mogą wymagać dodatkowej weryfikacji, zastrzeżenie PESEL samo w sobie nie blokuje założenia konta. Oszust, mając dostęp do innych danych, może próbować założyć konto, na które następnie będą wpływały np. środki z wyłudzeń. Warto regularnie monitorować swoje dane w Biurze Informacji Kredytowej (BIK), aby wykryć ewentualne próby.
• Zawarcia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych: Podobnie jak w przypadku kont bankowych, zastrzeżenie PESEL nie blokuje całkowicie możliwości zawarcia umowy na usługi telekomunikacyjne, zwłaszcza pre-paid. Oszuści mogą wykorzystać skradzione dane do rejestracji numerów telefonicznych wykorzystywanych później do kolejnych przestępstw.
• Założenia firmy lub działalności gospodarczej: Zastrzeżenie numeru PESEL nie uniemożliwia rejestracji działalności gospodarczej. Teoretycznie oszust, posługując się skradzionymi danymi, mógłby zarejestrować firmę na cudze nazwisko, narażając ofiarę na potencjalne problemy prawne i finansowe.
• Korzystania z usług medycznych: Dostęp do usług medycznych, zwłaszcza w nagłych przypadkach, nie jest uzależniony od statusu PESEL. Zastrzeżenie numeru nie wpłynie na możliwość korzystania z opieki zdrowotnej.
• Potwierdzenia tożsamości w niektórych sytuacjach: Chociaż coraz rzadziej, niektóre instytucje mogą wciąż wymagać podania numeru PESEL do weryfikacji tożsamości. Zastrzeżenie numeru może w takich sytuacjach powodować pewne utrudnienia.

Zastrzeżenie PESEL to ważny krok w kierunku bezpieczeństwa danych osobowych, jednak nie jest to rozwiązanie absolutne. Nadal istotne jest zachowanie ostrożności, regularne sprawdzanie swoich danych w BIK i zgłaszanie wszelkich podejrzanych aktywności organom ścigania. Pamiętajmy, że świadomość zagrożeń i proaktywne podejście to najlepsza ochrona przed cyberprzestępcami.